Kết quả điều trị bệnh viêm da cơ địa mức độ nặng bằng uống cyclosporin A

Abstract

Viêm da cơ địa (atopic dermatitis-VDCĐ) là một bệnh viêm da mạn tính tái phát khá thường gặp, với tỷ lệ mắc bệnh khoảng 10-20%, bệnh ảnh hưởng đến 13% trẻ em và 7% người lớn ở Hoa Kỳ [1],[2],[3]. Bệnh khởi phát sớm với khoảng 50% trường hợp xuất hiện trong năm đầu tiên và 85% trường hợp xuất hiện trước 5 tuổi [4]. Tuy nhiên bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ lứa tuổi nào. Khởi phát bệnh ở người lớn được báo cáo ở 26% bệnh nhân trưởng thành [5]. Mặc dù VDCĐ thường tự thuyên giảm sau thời thơ ấu nhưng vẫn có 20 – 50% trường hợp bệnh còn tồn tại đến tuổi trưởng thành [3]. Cho đến nay cơ chế bệnh sinh của VDCĐ tương đối phức tạp và chưa được nghiên cứu một cách đầy đủ. Sự bất thường hàng rào bảo vệ da, khiếm khuyết của hệ thống điều hòa miễn dịch bao gồm hoạt động quá mức của tế bào T hỗ trợ ( Th2 và Th 22) cùng với các yếu tố môi trường và di truyền được cho là có vai trò trong căn nguyên của VDCĐ [6], [7], [8]. Bệnh tiến triển mạn tính, dai dẳng, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống người bệnh đặc biệt ở mức độ trung bình và nặng thậm chí gây trầm cảm, lo lắng và rối loạn giấc ngủ 9,10, 11–13. Mục đích điều trị VDCĐ là giảm hoặc loại bỏ các triệu chứng và các yếu tố làm nặng bệnh để giảm thiểu và ngăn ngừa tái phát và các biến chứng từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống người bệnh. Đối với VDCĐ mức độ trung bình và nặng, thuốc bôi tại chỗ bao gồm corticosteroid, ức chế kênh calcineurin và gần đây là crisaborole… kết hợp kem dưỡng ẩm dường như chưa thực sự hiệu quả trong việc kiểm soát triệu chứng của người bệnh. Các phương pháp điều trị như ánh sáng liệu pháp, thuốc toàn thân hoặc thuốc sinh học cần phải cân nhắc chỉ định đặc biệt là ở những trường hợp kháng trị với thuốc bôi đơn thuần[14]. Cyclosporin (CyA) được Borel và cộng sự phát hiện ra từ những năm 1970. Đến năm 1976, các tác dụng ức chế miễn dịch của CyA bước đầu được ghi nhận. Sau khi được chứng mình tính hiệu quả trên bệnh nhân vảy nến năm 1979, các chỉ định của CyA trong da liễu được mở rộng [15]. Trên thế giới đã có một số nghiên cứu được công bố về hiệu quả của việc điều trị CyA cho người bệnh VDCĐ mức độ trung bình đến nặng. Tuy nhiên do các tác dụng phụ như độc tính trên thận, tăng huyết áp, tăng mỡ máu, chứng rậm lông nên việc chỉ định thuốc còn hạn chế 16. Cho đến thời điểm hiện tại, chúng tôi vẫn chưa tham khảo được nghiên cứu nào ở Việt Nam đánh giá về hiệu quả cũng như tác dụng không mong muốn của CyA trong điều trị bệnh VDCĐ. Vì vậy, với hy vọng đem lại thêm một sự lựa chọn cho các bác sỹ, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân VDCĐ, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Kết quả điều trị bệnh viêm da cơ địa mức độ nặng bằng uống cyclosporine A” với hai mục tiêu sau đây: 1. Khảo sát đặc điểm lâm sàng và một số yếu tố liên quan bệnh viêm da cơ địa mức độ nặng tại Bệnh viện Da liễu Trung Ương từ tháng 8/2022 đến tháng 8/2023. 2. Đánh giá kết quả điều trị bệnh nhân viêm da cơ địa mức độ nặng bằng uống cyclosporin A tại Bệnh viện Da liễu Trung Ương từ tháng 8/2022 đến tháng 8/2023.