Đánh giá kết quả chẩn đoán tế bào học dịch màng phổi bằng kỹ thuật phết lam thông thường và khối tế bào

Abstract

Chẩn đoán tế bào học ngày càng được chấp nhận như chẩn đoán xác định. Điều quan trọng là không chỉ trong chẩn đoán tổn thương lành hay ác tính mà còn giúp xác định giai đoạn và tiên lượng bệnh 1. Tế bào học đã và đang có xu hướng phát triển hơn nữa bởi các ưu điểm nhanh, đơn giản, ít xâm lấn, cho kết quả sớm. Đối với xét nghiệm tế bào học dịch tràn, các phòng xét nghiệm thường sử dụng kỹ thuật phết lam thông thường (PLTT) và/ hoặc kỹ thuật khối tế bào (KTB). PLTT gợi ý về tổn thương viêm, lao, ung thư,… Tuy nhiên, kỹ thuật PLTT có thể khó khăn do hình ảnh chồng chéo, bỏ qua một lượng cặn lớn mà không được nghiên cứu thêm nhưng có thể chứa thông tin chẩn đoán có giá trị 2 hoặc không thể thực hiện các kỹ thuật để chẩn đoán phân biệt, định typ, xác định nguồn gốc. Kỹ thuật KTB có nhiều ưu điểm hơn so với PLTT. Trước hết, KTB được xử lý và lưu giữ như bệnh phẩm mô đúc nến. Do đó, ta có thể chuẩn bị được nhiều tiêu bản giống nhau để nhuộm theo các kỹ thuật đặc biệt như hóa mô miễn dịch, kỹ thuật phân tử…3. Trong các kỹ thuật xét nghiệm tế bào dịch tràn, việc thất thoát tế bào cần tìm là một vấn đề quan trọng ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng chẩn đoán. Ở bệnh nhân bị tràn dịch màng phổi, xét nghiệm tế bào học dịch tràn là một trong những khảo sát hữu ích nhất, đặc biệt khi nghi ngờ có bệnh ác tính. Theo nghiên cứu của Theerada A và cộng sự, tràn dịch màng phổi ác tính cho kết quả chẩn đoán của PLTT và KTB lần lượt là 61,2% và 61,9%; PLTT và KTB kết hợp là 71,2% 4. Hiện nay, nhiều phòng xét nghiệm giải phẫu bệnh tại Việt Nam chưa có đầy đủ phương tiện, hóa chất như một số quy trình của nước ngoài, nên đã xây dựng quy trình kỹ thuật PLTT và KTB không phụ thuộc vào hóa chất như Gel, Gelatin hay một số dụng cụ chuyên biệt để phù hợp với hoàn cảnh. Đồng thời, các nghiên cứu trước đây chủ yếu tập trung vào so sánh kết quả chẩn đoán tế bào học trong TDMP ác tính mà ít tìm hiểu về sự ảnh hưởng của hai kỹ thuật này đến chất lượng chẩn đoán. Trong bối cảnh đó, chúng tôi tiến hành đề tài: “Đánh giá kết quả chẩn đoán tế bào học dịch màng phổi bằng kỹ thuật phết lam thông thường và khối tế bào”. Với 2 mục tiêu như sau: Nhận xét kết quả chẩn đoán tế bào học dịch màng phổi bằng kỹ thuật phết lam thông thường và khối tế bào tại bệnh viện E. Phân tích một số yếu tố ảnh hưởng đến kết quả chẩn đoán tế bào học dịch phết lam thông thường.