Nghiên cứu giá trị kỹ thuật sinh thiết dưới cắt lớp vi tính trong chẩn đoán u sau phúc mạc

Abstract

U sau phúc mạc (SPM) là tập hợp các loại u phát triển ở khoang sau phúc mạc có nguồn gốc từ các mô chứa trong khoang sau phúc mạc (mô mỡ, cơ, mạch, thần kinh), từ tàn tích hoặc mô lạc chỗ của các lá phôi (ngoại bì, trung bì, nội bì), hoặc từ tế bào mầm. Chúng không bao gồm các tổn thương phát sinh từ các tạng sau phúc mạc (thận, tuyến thượng thận, đường bài xuất).1,2 U SPM thường hiếm gặp nhưng tỷ lệ ác tính là chủ yếu, chiếm khoảng 0,01-0,3% các khối u ở người lớn và 5% các khối u ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.3 Do vậy, chẩn đoán sớm u SPM giúp đề ra chiến lược điều trị hiệu quả.1 Cắt lớp vi tính (CLVT) đóng vai trò quan trọng trong phát hiện các khối u SPM. Bên cạnh các dấu hiệu về hình thái như kích thước, cấu trúc, vôi hoá, hoại tử, chảy máu, đặc điểm ngấm thuốc của khối u. CLVT còn cung cấp thông tin liên quan như khả năng xấm lấn tạng lân cận, di căn của các khối u ác tính giúp bác sĩ lâm sàng đề ra kế hoạch can thiệp phẫu thuật phù hợp.1 Trên CLVT, một số dấu hiệu đặc hiệu có thể giúp chẩn đoán bản chất mô bệnh học khối u như tỷ trọng mỡ, vôi hoá … Ngoài ra, hầu hết các trường hợp u SPM có đặc điểm không điển hình, rất khó chẩn đoán xác định dựa trên hình ảnh học, do đó cần phải chỉ định sinh thiết lấy mẫu xét nghiệm mô bệnh học.2 Khoang SPM liên quan với nhiều cấu trúc quan trọng vì vậy việc sinh thiết không có phương tiện hướng dẫn kéo theo rất nhiều rủi ro. Sinh thiết mở được coi là tiêu chuẩn vàng với tỷ lệ chính xác cao cho phép tiếp cận trực tiếp tổn thương và lấy được mảnh bệnh phẩm lớn tuy nhiên cũng có tỷ lệ biến chứng tương đối cao và có thể bỏ sót các tổn thương nhỏ. Sinh thiết khoang SPM qua da dưới hướng dẫn của các phương tiện chẩn đoán hình ảnh đã chứng tỏ được tính ưu việt so với phương pháp sinh thiết mở.4 CLVT cũng là phương tiện thường được sử dụng trong sinh thiết tạng, đặc biệt là trường hợp các tổn thương nhỏ, nằm sâu hoặc vướng khí, khó tiếp cận khi dùng siêu âm hướng dẫn. Do vậy, CLVT thường được sử dụng trong sinh thiết các khối u SPM. Tuy nhiên, những khó khăn và nguy cơ biến chứng của kỹ thuật này vẫn chưa được nghiên cứu một các đầy đủ. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu giá trị kỹ thuật sinh thiết dưới cắt lớp vi tính trong chẩn đoán u sau phúc mạc” với các mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm hình ảnh của một số loại u sau phúc mạc trên cắt lớp vi tính. 2. Phân tích một số yếu tố liên quan đến tính an toàn và hiệu quả của kỹ thuật sinh thiết u sau phúc mạc dưới cắt lớp vi tính.