ĐÁNH GIÁ MỘT SỐ YẾU TỐ TIÊN LƯỢNG TỬ VONG TRÊN BỆNH NHÂN NHIỄM KHUẨN HUYẾT TẠI BỆNH VIỆN BỆNH NHIỆT ĐỚI TRUNG ƯƠNG TỪ THÁNG 7/2017 – 6/2020

Abstract

Nhiễm khuẩn huyết là tình trạng rối loạn chức năng cơ quan đe dọa tính mạng gây ra bởi đáp ứng mất điều hòa của cơ thể với nhiễm trùng. 1,2 Trong nhiễm khuẩn huyết, một chuỗi phức tạp các phản ứng hệ thống xảy ra nhằm đáp ứng với các tác nhân gây bệnh xâm nhập, bao gồm phản ứng viêm và kháng viêm, đáp ứng thể dịch, tế bào và rối loạn chức năng tuần hoàn. 3 Nhiễm khuẩn huyết là vấn đề sức khỏe lớn, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên thế giới mỗi năm, 4 đồng thời cũng là gánh nặng kinh tế lớn với người bệnh. Theo Tổ chức Y tế thế giới, tỷ lệ tử vong do nhiễm khuẩn huyết trên thế giới còn cao, vào khoảng 22%. Nhiễm khuẩn huyết có thể diễn tiến thành nhiễm khuẩn huyết nặng, sốc nhiễm khuẩn, rồi nhanh chóng suy đa cơ quan và tử vong. Khi bệnh đã đến giai đoạn sốc không hồi phục, suy đa cơ quan thì việc hồi sức trở nên kém hiệu quả. Chính vì vậy mà công tác chẩn đoán và tiên lượng cho bệnh nhân trong giai đoạn sớm đóng vai trò rất quan trọng, giúp phát hiện và điều trị kịp thời nhiễm khuẩn huyết, góp phần làm giảm tỷ lệ tử vong, rút ngắn thời gian nằm viện của bệnh nhân.5 Hơn nữa,các can thiệp điều trị sớm, đặc biệt là sử dụng kháng sinh sớm trong giờ đầu tiên sẽ làm tăng tỉ lệ sống sót lên 79,9%, và cứ mỗi giờ trì hoãn sẽ làm giảm đi 7,6% khả năng sống sót của bệnh nhân. 6 Tuy nhiên việc chẩn đoán, đánh giá mức độ nặng và tiên lượng của nhiễm khuẩn huyết trong giai đoạn sớm rất khó khăn, nhất là trên đối tượng người cao tuổi, người suy giảm miễn dịch vì các triệu chứng lâm sàng thường không đặc hiệu và không hằng định. Vì thế tỷ lệ tử vong do nhiễm khuẩn huyết trên thế giới nhìn chung còn cao.7 Để phục vụ công tác tiên lượng tử vong ở bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết, trên thế giới và Việt Nam đã có các nghiên cứu tìm hiểu các yếu tố tiên 2 lượng tử vong độc lập và áp dụng các thang điểm tiên lượng và các dấu ấn sinh học trong việc tiên lượng bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết. Các nghiên cứu cho thấy các marker viêm như protein phản ứng C (CRP), procalcitonin (PCT) và các thang điểm SOFA, APACHE II có giá trị tiên lượng tốt hơn các marker và thang điểm khác, tuy nhiên các kết quả còn chưa thống nhất về giá trị tiên lượng của chúng.8–12 Vì vậy cần thêm các nghiên cứu để tìm ra các yếu tố tiên lượng độc lập và đánh giá giá trị các marker viêm và thang điểm tiên lượng, góp phần vào công tác điều trị bệnh nhân, cải thiện tỷ lệ tử vong. Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương là tuyến cuối tiếp nhận một số lượng lớn bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết. Để góp phần tìm hiểu và đánh giá các yếu tố tiên lượng tử vong trên nhóm bệnh nhân này, chúng tôi tiến hành đề tài: “Đánh giá một số yếu tố tiên lượng tử vong trên bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết tại bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương từ tháng 7/2017 – 6/2020” với hai mục tiêu sau: 1) Tìm hiểu căn nguyên gây nhiễm khuẩn huyết tại bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương từ tháng 7/2017 – 6/2020. 2) Đánh giá một số yếu tố tiên lượng tử vong ở các bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết tại bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.