ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ GIẢM ĐAU DIỆT ĐÁM RỐI THÂN TẠNG DƯỚI HƯỚNG DẪN CỦA CẮT LỚP VI TÍNH TRÊN BỆNH NHÂN UNG THƯ TỤY

Abstract

Về dịch tễ học, ung thư tụy đứng thứ 13 trong số các bệnh ung thư hay gặp nhất trên toàn thế giới và đứng thứ 8 trong số các nguyên nhân gây tử vong do ung thư. Tỷ lệ mắc cao nhất ở Mỹ, thấp nhất ở Ấn Độ và Thái Lan 1,2 . Ở Việt Nam, tỷ lệ mắc ung thư tụy chuẩn theo tuổi là 0,7/100.000 dân và có xu hướng tăng lên trong những năm gần đây 3 . Nhờ những tiến bộ của y học nên việc chẩn đoán và điều trị ung thư tụy có nhiều cải thiện. Tuy nhiên, do các triệu chứng bệnh thường xuất hiện muộn và không đặc hiệu mà 80% bệnh nhân ung thư tụy được chẩn đoán là ở giai đoạn không còn khả năng phẫu thuật cắt bỏ u 4 . Với ung thư tụy giai đoạn III, IV không có khả năng phẫu thuật hoặc ung thư tụy tái phát thì mục đích điều trị chính là giảm nhẹ triệu chứng và cải thiện thời gian sống thêm. Tuy nhiên, ung thư tụy vẫn là bệnh có tiên lượng xấu, thời gian sống thêm trung bình của ung thư tụy giai đoạn tiến triển tại chỗ là từ 8 - 12 tháng và ở giai đoạn có di căn là từ 3 - 6 tháng 4,5. Trong giai đoạn này, điều ám ảnh nhất đối với bệnh nhân cũng như người nhà đó là triệu chứng đau, đó là nỗi khiếp sợ của con người, một cảm giác khó chịu mang tính chủ quan, phức tạp cần được quan tâm và điều trị hiệu quả. Kiểm soát đau là một nhu cầu bức bách của người bệnh, mang ý nghĩa nhân văn, nhằm giúp người bệnh không đau trong sinh hoạt thường ngày và hạn chế đau trước khi chết 2 . Kỹ thuật diệt đám rối thân tạng được mô tả đầu tiên vào năm 1914 bởi M. Kappis, có tác dụng trong điều trị đau bụng trên kéo dài khó kiểm soát bằng thuốc giảm đau trong ung thư tụy và các ung thư nguyên phát hay thứ phát vùng bụng trên 6 ... Kỹ thuật này có thể được thực hiện dưới hướng dẫn của nhiều phương tiện hình ảnh như chiếu huỳnh quang, siêu âm, siêu âm nội 2 soi, cắt lớp vi tính và cộng hưởng từ. Tuy nhiên, dưới cắt lớp vi tính hiện tại là phương pháp thuận lợi nhất để diệt đám rối thân tạng do khắc phục được nhược điểm của các phương pháp trên như đánh giá chính xác vị trí của kim chọc, liên quan đến cấu trúc giải phẫu, xâm lấn của khối u liên quan đến đám rối thân tạng và mức độ lan tràn của tác nhân diệt thần kinh 7 . Phương pháp diệt đám rối thân tạng dưới hướng dẫn của cắt lớp vi tính điều trị đau bụng trên trong ung thư tụy là một phương pháp can thiệp an toàn, hiệu quả giảm đau nhanh, cải thiện chất lượng cuộc sống và đã được nhiều công trình nghiên cứu trên thế giới đề cập tới. Mặc dù vậy, tại Việt Nam hiện nay chưa có nghiên cứu nào đánh giá tác dụng giảm đau của diệt đám rối thân tạng dưới hướng dẫn của chụp cắt lớp vi tính trên nhóm bệnh lý này. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu và thực hiện đề tài: “Đánh giá hiệu quả giảm đau diệt đám rối thân tạng dưới hướng dẫn của cắt lớp vi tính trên bệnh nhân ung thư tụy”, nhằm hai mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng, hình ảnh cắt lớp vi tính của những bệnh nhân ung thư tụy có chỉ định diệt đám rối thân tạng. 2. Đánh giá hiệu quả giảm đau sau diệt đám rối thân tạng dưới hướng dẫn của cắt lớp vi tính.