ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, HÌNH ẢNH CỘNG HƯỞNG TỪ SỌ NÃO VÀ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ CO THẮT NỬA MẶT NGUYÊN PHÁT

Abstract

Co thắt nửa mặt là bệnh lý đặc trưng bởi các cử động co giật hoặc co cứng không chủ ý và không đều của các cơ ở một bên mặt vốn do thần kinh VII cùng bên chi phối . Mục tiêu: Mô tả đặc điểm lâm sàng và hình ảnh cộng hưởng từ sọ não ở bệnh nhân co thắt nửa mặt nguyên phát. Đánh giá hiệu quả điều trị bằng Botulinum toxin A ở bệnh nhân co thắt nửa mặt nguyên phát. Phương pháp: Nghiên cứu mô tả loạt bệnh trên 48 bệnh nhân co thắt nửa mặt nguyên phát được chụp cộng hưởng từ sọ não, dựng xung T2-CISS đánh giá xung đột thần kinh VII – mạch máu, và được điều trị bằng tiêm Dysport tại bệnh viên đa khoa Tâm Anh trong khoảng thời gian từ tháng 7/2020 đến tháng 7/2021. Kết quả: 48 bệnh nhân, gồm 40 nữ (83,3%) và 8 nam (16,7%), tuổi từ 36 đến 79, tuổi khởi phát bệnh trung bình là 51,60 ± 9,69, được đánh giá mức độ nặng theo thang điểm Jankovic là 2,75 ± 0,70. Tất cả bệnh nhân đều phát hiện thấy có xung đột thần kinh VII với mạch máu trên chuỗi xung T2-CISS, trong đó: 12,5% trường hợp mạch máu chỉ tiếp xúc nhẹ với dây VII (độ 1), 62,5% trường hợp mạch chèn ép gây biến dạng hoặc lệch đường đi của dây VII (độ 2), 25% trường hợp nhiều mạch máu cùng đè ép dây VII (độ 3 - xung đột kép). Liều lượng thuốc được tiêm vào các cơ vùng mặt là 80-145UI Dysport, trung bình 114,69 ± 19,74UI, tỉ lệ điều trị hiệu quả là 91,67%, hiệu quả tốt chiếm 77,09%. Thuốc bắt đầu có tác dụng sau 2-7 ngày, tác dụng tối đa bắt đầu đạt được vào khoảng tuần thứ 2. Tổng thời gian duy trì đáp ứng là 5,50 ± 0,97 tháng (ít nhất là 3 tháng, dài nhất là 8 tháng). Hở khe mi (45,83%), bầm tụ máu chỗ tiêm (12,5%), lệch mặt (8,33%), nhìn mờ thoáng qua (8,33%), sụp mi (4,17%). Không có biến chứng nặng được ghi nhận. Kết luận: Tiêm Botulinum toxin là phương pháp an toàn, hiệu quả điều trị triệu chứng co thắt nửa mặt nguyên phát.