Đặc điểm hình thái học và chức năng tiểu nhĩ trái trên siêu âm tim qua thực quản và chụp cắt lớp vi tính đa dãy ở bệnh nhân rung nhĩ không do bệnh van tim.

Abstract

Rung nhĩ là bệnh lý rối loạn nhịp tim phổ biến nhất ở người trưởng thành, chiếm 1/3 số bệnh nhân nhập viện do rối loạn nhịp 1. Tỉ lệ mắc rung nhĩ ước tính từ 2% đến 4% ở người trưởng thành và tăng dần theo tuổi với tỉ lệ mắc thấp ở nhóm tuổi dưới 60 tuổi và tăng cao đến 8% ở nhóm người trên 80 tuổi 1. Tỉ lệ rung nhĩ ở nam giới cũng cao hơn nữ giới. Rung nhĩ với biến chứng hình thành cục máu đông trong buồng tim là nguyên nhân chính gây đột quỵ thiếu máu não và các biến chứng thuyên tắc mạch khác, để lại nhiều di chứng nặng nề, tăng gánh nặng bệnh tật và tử vong. Các biện pháp giúp phát hiện huyết khối và điều trị chống đông được cho là một trong những điều trị chính cải thiện tiên lượng ở bệnh nhân rung nhĩ. Tiểu nhĩ trái đã được chứng minh là nơi hình thành huyết khối chính ở bệnh nhân rung nhĩ 2. Từ đó cục máu đông theo dòng máu vào đại tuần hoàn gây các biến chứng thuyên tắc mạch. Trên thực hành lâm sàng, có nhiều các bảng điểm, thông số được đưa ra để giúp đánh giá nguy cơ, dự đoán nguy cơ thuyên tắc mạch ở bệnh nhân rung nhĩ không do bệnh van tim. Tuy nhiên, các bảng điểm thường dùng để đánh gía nguy cơ thuyên tắc mạch ở bệnh nhân rung nhĩ như thang điểm CHA2DS2 hoặc CHA2DS2-VASc căn cứ hoàn toàn trên các dấu hiện lâm sàng, bỏ qua vai trò dự báo của các yếu tố cận lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh khác, do đó có những hạn chế nhất định. Nhiều nghiên cứu trên thế giới hiện nay đã chứng minh, đặc điểm hình thái và chức năng tiểu nhĩ trái có vai trò quan trọng trong lượng giá nguy cơ đột quỵ ở bệnh nhân RNKVT 3-6. Tại Việt Nam, tác giả Đỗ Văn Chiến khi tiến hành đánh giá chức năng nhĩ trái ở bệnh nhân RNKVT cũng khảo sát chức năng TNT cho thấy chức năng TNT giảm đáng kể ở nhóm có huyết khối TNT so với nhóm không có huyết khối, bước đầu cho thấy chức năng TNT là một yếu tố nguy cơ hình thành huyết khối TNT ở bệnh nhân RNKVT 7. Siêu âm tim qua thực quản và chụp cắt lớp vi tính đa dãy là hai phương tiện chẩn đoán hình ảnh được dùng phổ biến hiện nay trên lâm sàng. Siêu âm tim qua thực quản giúp khảo sát tốt huyết khối tiểu nhĩ trái và chức năng tiểu nhĩ trái. Chụp cắt lớp vi tính đa dãy với tái tạo hình ảnh 3 chiều giúp dựng hình tiểu nhĩ trái một cách chi tiết và chính xác. Hiện chưa có nghiên cứu nào ở Việt Nam tập trung đánh giá riêng đặc điểm hình thái và chức năng tiểu nhĩ trái ở nhóm bệnh nhân RNKVT, do đó chúng tôi chúng tôi tiến hành nghiên cứu với tên đề tài “Đặc điểm hình thái học và chức năng tiểu nhĩ trái trên siêu âm tim qua thực quản và cắt lớp vi tính đa dãy ở bệnh nhân rung nhĩ không do bệnh van tim” với 2 mục tiêu: 1. Khảo sát đặc điểm hình thái học và chức năng tiểu nhĩ trái ở bệnh nhân rung nhĩ không do bệnh van tim bằng siêu âm tim qua thực quản và chụp cắt lớp vi tính đa dãy. 2. Tìm hiểu mối liên quan giữa một số thông số về hình thái và chức năng tiểu nhĩ trái nói trên với một số yếu tố lâm sàng và cận lâm sàng dự báo nguy cơ tắc mạch ở nhóm bệnh nhân này.