Thử nghiệm phối hợp colistin và amikacin trên các chủng Klebsiella pneumoniae kháng carbapenem phân lập tại bệnh viện Bạch Mai năm 2020-2021

Abstract

Bệnh nhiễm trùng hiện nay vẫn là một trong những nguyên nhân gây tử vong cao, không chỉ riêng tại Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Trong đó, các vi khuẩn Gram âm nổi lên như là một vấn đề thách thức lớn do tình trạng kháng kháng sinh tăng cao, điều trị kháng sinh phức tạp. Một trong các tác nhân chiếm tỷ lệ cao là Klebsiella pneumoniae đặc biệt là tại các đơn vị điều trị tích cực. Những năm qua, tỷ lệ phân lập K. pneumoniae ngày càng tăng, trong đó tỷ lệ K. pneumoniae kháng carbapenem đang ở mức báo động. Điều trị K. pneumoniae kháng carbapenem đã trở thành thách thức lâm sàng, tình trạng kháng với nhiều nhóm kháng sinh quan trọng như β-lactam, fluoroquinolones, aminoglycoside, làm giảm đáng kể hiệu quả lâm sàng của các nhóm thuốc này. Hạn chế trong các lựa chọn điều trị càng làm tăng thêm nhu cầu về kháng sinh mới. Tuy vậy nghiên cứu kháng sinh mới mất nhiều thời gian, chi phí cao và cần thêm nhiều nghiên cứu để có thể áp dụng trên lâm sàng. Giải pháp khả thi là tối ưu hóa sử dụng các kháng sinh sẵn có. Trong đó được khuyến cáo và nghiên cứu nhiều là liệu pháp kháng sinh kết hợp chứa colistin như colistin với carbapenem, fosfomycin hay amikacin; không chỉ tăng hiệu quả chống lại các K. pneumoniae kháng carbapenem, hạn chế tình trạng xuất hiện các chủng kháng colistin mà còn giảm liều điều trị colistin, giảm độc tính. Tuy vậy, các nghiên cứu gần đây báo cáo rằng K. pneumoniae kháng carbapenem ngày càng trở nên đề kháng với colistin; các chủng kháng colistin cũng thường kháng với các kháng sinh khác bao gồm fluoroquinolones, fosfomycin, tetracyclines và piperacillin, nhưng vẫn còn nhạy cảm với amikacin với MIC dao động từ 4 đến 16 μg/ml. Các kết quả cho thấy amikacin là một lựa chọn thuốc tốt trong việc điều trị các nhiễm trùng do K. pneumoniae kháng carbapenem nói riêng và Enterobacteriaceae kháng thuốc nói chung và cần được nghiên cứu thêm.