NGHIÊN CỨU MỐI TƯƠNG QUAN GIỮA ĐA HÌNH NUCLEOTID ĐƠN CỦA GEN OPRD1 (OPIOID RECEPTOR DELTA 1) VỚI LIỀU METHADONE ĐIỀU TRỊ THAY THẾ Ở BỆNH NHÂN NGHIỆN CHẤT DẠNG THUỐC PHIỆN

Abstract

Nghiên cứu thực hiện phân tích phân bố kiểu gen OPRD1 tại vị trí đa hình nucleotid đơn rs2234918, rs581111, rs529520 và đánh giá mối tương quan với liều duy trì methadone trong liệu pháp điều trị thay thế methadone ở bệnh nhân nghiện chất dạng thuốc phiện tại tỉnh Ninh Bình. Nghiên cứu thực hiện trên 400 bệnh nhân được chẩn đoán phụ thuộc vào các chất dạng thuốc phiện, được điều trị Methadone thay thế từ tháng 3 năm 2021 đến tháng 5 năm 2022 tại tỉnh Ninh Bình. Đa hình nucleotid đơn gen OPRD1 được xác định bằng phương pháp PCR và giải trình tự gen kết quả cho thấy: đa hình nucleotid đơn rs2234918 có tỉ lệ Alen T và C lần lượt là: 69,38% và 30,62%; các kiểu gen tương ứng là TT (48,5%), CT (41,75%), CC (9,75%). Đa hình nucleotid đơn rs581111 có tỉ lệ Alen G và A lần lượt là: 88,62% và 11,38%; các kiểu gen tương ứng là AA (1,75%), AG (19,25%), GG (79%). Đa hình nucleotid đơn rs529520 có tỉ lệ Alen A và C lần lượt là: 15,38% và 84,62%; các kiểu gen tương ứng là AA (3,75%), AC (23,25), CC (73%). OPRD1 rs2234918 ở người mang alen C, mô hình đồng hợp CC và mô hình trội (CT+CC) có mối tương quan có ý nghĩa với liều điều trị thay thế methadone ở bệnh nhân nghiện chất dạng thuốc phiện ở tỉnh Ninh Bình, Việt Nam. Trong đó, về kiểu alen, nhóm liều cao của kiểu alen C cao hơn kiểu alen T là 1.44 lần với p=0.02, OR = 1.44 (95%CI: 1.07 – 1.95); kiểu gen CC yêu cầu nhóm liều cao cao hơn kiểu gen TT là 2 lần với p=0.049, OR = 2 (95%CI:1.01 – 4.07) ; theo đa hình kết hợp gen trội CT + CC yêu cầu nhóm liều cao cao hơn kiểu gen TT là 1.56 lần với p=0.028, OR = 1.56 (95%CI:1.05 – 2.31). - Nghiên cứu chưa ghi nhận được mối tương quan giữa đa hình nucleotid đơn rs581111 và rs529520 với liều điều trị methadone.