KHẢO SÁT TÌNH TRẠNG RỐI LOẠN CHỨC NĂNG KHỚP CÙNG CHẬU NGUYÊN PHÁT

Abstract

Rối loạn chức năng khớp cùng chậu (RLCNKCC) là một trong các nguyên nhân phổ biến (10 – 25%) gây đau lưng hoặc đau chi dưới khiến bệnh nhân đi khám1,2. Tuy nhiên, cho đến nay cơ chế bệnh sinh của bệnh chưa rõ ràng. RLCNKCC có liên quan đến các yếu tố như: chấn thương, thai sản, chênh lệch chiều dài chân, đặc thù nghề nghiệp đứng lâu…3–5 Nhưng bằng chứng về mối liên quan này chưa được nghiên cứu nhiều. Đặc điểm đau trong RLCNKCC rất đa dạng, có thể biểu hiện từ mức độ nhẹ đến nặng. Vị trí đau cũng thay đổi trên từng bệnh nhân. Đau vùng lưng và mông là hai vị trí phổ biến. Tuy nhiên trong một số trường hợp, bệnh nhân còn có biểu hiện đau các vị trí khác như: vùng khớp háng, chi dưới, thậm chí ở bàn chân6. Triệu chứng lâm sàng đa dạng, cơ chế bệnh sinh chưa rõ ràng càng khiến việc chẩn đoán RLCNKCC khó khăn. Có nhiều nghiệm pháp khám lâm sàng được áp dụng trong chẩn đoán RLCNKCC. Bệnh nhân có đáp ứng dương tính khi nghiệm pháp khám đó tái tạo lại được cơn đau hàng ngày của bệnh nhân. Dù vậy, các nghiệm pháp khám lâm sàng khi dùng đơn độc là không đủ để chẩn đoán. Sự phối hợp các nghiệm pháp đã được nhiều nghiên cứu chứng minh có độ nhạy và độ đặc hiệu cao7,8. Nhiều nghiên cứu cho rằng phong bế khớp cùng chậu (KCC) bằng lidocain có hoặc không kết hợp bupivicain có giá trị chẩn đoán cao. Bệnh nhân được chẩn đoán RLCNKCC bằng phương pháp này khi giảm đau trên 75% sau tiêm phong bế khớp cùng chậu. Tuy nhiên, đây là một kĩ thuật khó, hầu như không được áp dụng nhiều trong thực hành lâm sàng hàng ngày, cũng như không được chỉ định cho mọi bệnh nhân bị đau lưng9. Do đó, đặc biệt tại các tuyến y tế cơ sở, nơi mà còn chưa có đầy đủ trang thiết bị hiện đại thì việc bước đầu xác định bệnh nhân dựa trên hỏi bệnh và khám lâm sàng để có định hướng chẩn đoán cũng như điều trị đúng đắn là thực sự cần thiết. Trên thế giới đã có những nghiên cứu về chẩn đoán RLCNKCC dựa trên các nghiệm pháp khám lâm sàng. Năm 2003, Young và cộng sự tiến hành nghiên cứu xác định mối tương quan giữa khám lâm sàng với ba nguyên nhân phổ biến gây đau lưng, trong đó có đau khớp cùng chậu7. Các tác giả đã kết luận có mối tương quan giữa đau khớp cùng chậu với ít nhất ba nghiệm pháp dương tính trở lên. Tại Việt Nam, chưa có nghiên cứu nào về chẩn đoán rối loạn chức năng khớp cùng chậu dựa trên lâm sàng. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Khảo sát tình trạng rối loạn chức năng khớp cùng chậu nguyên phát” tại khoa Cơ xương khớp Bệnh viện Bạch Mai với hai mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng rối loạn chức năng khớp cùng chậu nguyên phát tại khoa Cơ xương khớp bệnh viện Bạch Mai 2. Khảo sát một số yếu tố liên quan đến rối loạn chức năng khớp cùng chậu nguyên phát của nhóm đối tượng trên .