Một số yếu tố liên quan đến viêm phổi sơ sinh nặng có nhiễm virus hợp bào hô hấp tại trung tâm sơ sinh bệnh viện nhi trung ương năm 2020-2021

Abstract

Viêm phổi (VP) là bệnh nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính có tổn thương ở phổi do các nguyên nhân khác nhau. Theo thống kê, mỗi năm trên thế giới có khoảng 750.000 đến 1,2 triệu trẻ sơ sinh tử vong do VP, chiếm 10% tỷ lệ tử vong ở trẻ em trên toàn cầu 1. Theo thống kê năm 2019 của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trong các nguyên nhân gây viêm phổi thì virus hợp bào hô hấp (Respiratory Syncytial Virus – RSV) là nguyên nhân hàng đầu gây nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính (NKHHCT) ở trẻ em (chiếm trên 60%). Ở trẻ dưới 1 tuổi, RSV chiếm hơn 80% các trường hợp nhiễm trùng đường hô hấp dưới 2. Tại Việt Nam, RSV đã được ghi nhận là một tác nhân quan trọng của NKHHCT ở trẻ em Việt Nam. Theo ước tính của WHO năm 2010 thống kê trên 192 quốc gia, thì tỷ lệ viêm phổi nặng có nhiễm RSV ở Việt Nam đứng thứ 3 ở khu vực phía Tây- Thái Bình Dương 3. Yếu tố nguy cơ của tình trạng NKHHCT do RSV bao gồm đẻ non, bệnh tim bẩm sinh có ảnh hưởng huyết động, hay loạn sản phế quản phổi và những bệnh nhân suy giảm miễn dịch 4-7. Ngoài ra, một số yếu tố khác như đồng nhiễm với các tác nhân khác, kiểu gen của vật chủ, kiểu hình virus hay tải lượng virus đều ảnh hưởng tới mức độ cấp tính của bệnh 8. Tình trạng đồng nhiễm vi khuẩn ở bệnh nhân viêm phổi do RSV nhập viện tại các đơn vị hồi sức cấp cứu dao động 17% - 44% 9,10,11. Nhiễm vi khuẩn trên bệnh nhân viêm phổi do RSV được chứng minh làm gia tăng mức độ nghiêm trọng của bệnh 12,13. Chính vì vậy, xác định loại vi khuẩn đồng nhiễm đóng một vai trò quan trọng trong việc điều trị, quản lý, tiên lượng tình trạng bệnh và hạn chế tình trạng kháng kháng sinh. Các xét nghiệm khác như xác định kiểu gen của vật chủ, kiểu hình virus đòi hỏi chi phí cao và khó thực hiện ở các nước đang phát triển như Việt Nam. Trong thời gian gần đây, tỷ lệ mắc, tỷ lệ suy hô hấp do viêm phổi RSV ở lứa tuổi sơ sinh có xu hướng gia tăng ở Bệnh viện Nhi Trung ương. Theo thống kê năm 2018, tại khoa sơ sinh, Bệnh viện Nhi Trung ương, tỷ lệ mắc RSV chiếm 35,1% số bệnh nhân vào viện vì viêm phổi sơ sinh và có tới 54,9% bệnh nhân nhập viện có suy hô hấp. Cho đến nay, có rất ít nghiên cứu về các yếu tố liên quan đến tình trạng nặng của bệnh nhân viêm phổi có nhiễm RSV ở lứa tuổi sơ sinh. Do đó, chúng tôi thực hiện đề tài: “Một số yếu tố liên quan đến viêm phổi sơ sinh nặng có nhiễm virus hợp bào hô hấp tại trung tâm sơ sinh bệnh viện nhi trung ương năm 2020-2021” nhằm 2 mục tiêu sau: 1. Xác định tỷ lệ nhiễm virus hợp bào hô hấp trong viêm phổi sơ sinh. 2. Nhận xét một số yếu tố liên quan đến tình trạng viêm phổi sơ sinh nặng có nhiễm virus hợp bào hô hấp.