CHI PHÍ ĐIỀU TRỊ TRỰC TIẾP BỆNH NHÂN NỘI TRÚ ĐỢT CẤP BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN MẠN TÍNH TẠI BỆNH VIỆN 71 TRUNG ƯƠNG NĂM 2019 - 2020

Abstract

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (Chronic Obtructive Pulmonary Disease: COPD) là bệnh hô hấp phổ biến có thể phòng ngừa và điều trị được. Bệnh đặc trưng bởi các triệu chứng hô hấp dai dẳng và giới hạn luồng khí, là hậu quả của bất thường đường thở và hoặc phế nang thường do phơi nhiễm với các phần tử hoặc khí độc hại, trong đó khói thuốc lá, thuốc lào là yếu tố nguy cơ chính, ô nhiễm không khí và khói chất đốt cũng là yếu tố nguy cơ quan trọng gây COPD 1. COPD đến nay vẫn đang là thách thức lớn về sức khỏe với y học toàn cầu vì tỷ lệ mắc cũng như tỷ lệ tử vong đang ngày càng gia tăng kèm chi phí điều trị cao và hậu quả tàn phế của bệnh. COPD là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tật và tử vong trên toàn thế giới dẫn đến gánh nặng kinh tế xã hội ngày càng gia tăng. Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới năm 1990, COPD là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 6 và là nguyên nhân gây tàn phế đứng thứ 12 2. Trong năm 2000 có khoảng 10,7 triệu người chết vì COPD, một nửa trong số đó là ở Tây Thái Bình Dương mà phần lớn xảy ra ở Trung Quốc, mỗi năm có khoảng 400.000 người chết vì COPD ở các nước công nghiệp, khoảng 650.000 người chết ở Đông Nam Á 3. Năm 2010 số ca mắc COPD ước tính khoảng 385 triệu, với tỷ lệ mắc trên thế giới là 11.7% và khoảng 3 triệu ca tử vong hằng năm 1. Với sự gia tăng tỷ lệ hút thuốc lá tại các nước đang phát triển và sự già hóa dân số ở những quốc gia phát triển, tỷ lệ mắc COPD được dự đoán sẽ tăng cao trong những năm tới và đến năm 2030 ước tính có trên 4,5 triệu trường hợp tử vong hàng năm do COPD và các rối loạn liên quan 1. Tại Việt Nam theo một số nghiên cứu cho thấy COPD cũng có chiều hướng tăng theo xu hướng chung của thế giới. Nghiên cứu dịch tễ học của bệnh COPD năm 2009 cho thấy tỷ lệ mắc ở người trên 40 tuổi là 4,2%, ở tất cả các lứa tuổi là 2,2%, tỷ lệ mắc COPD ở nam giới là 3,4% và nữ là 1,1% 4. Bên cạnh những gánh nặng về bệnh tật và tử vong, bệnh COPD gây ra những gánh nặng rất lớn về chi phí điều trị cho bệnh nhân, gia đình và xã hội. Năm 2010 ước tính chi phí điều trị dành cho COPD trên toàn cầu vào khoảng 2,1 nghìn tỷ USD, một nửa trong số đó xảy ra ở các nước đang phát triển 5. Trong đó chi phí y tế trực tiếp khoảng 1,9 nghìn tỷ USD và khoảng 200 tỷ USD là chi phí gián tiếp 6. Những chi phí này dự kiến sẽ tăng gấp đôi vào năm 2030 5. Tại Mỹ theo nghiên cứu của Pasquale thì chi phí cho một người - một năm là 4528 USD, trong đó chi phí cho thuốc điều trị là 1516 USD, chi phí ngoại trú 1213 USD, nội trú 1705 USD 7. Tại Việt Nam theo nghiên cứu của Lê Thị Tuyết Lan năm 2017 thì chi phí điều trị COPD sẽ tăng lên gấp nhiều lần khi bệnh nhân cần nhập viện, chi phí cho một đợt cấp nhẹ vào khoảng 416.000 VNĐ/7 ngày, đợt trung bình ngoại trú 1.878.240 VNĐ/7 ngày, chi phí đợt cấp trung bình cần nhập viện 17.195.400/7 ngày và lên đến 60.000.000 đến 90.000.000 VNĐ/15 ngày do đợt cấp nặng 8. Như vậy chi phí điều trị bệnh COPD có sự khác nhau giữa các nước song nhìn chung còn cao cả về chi phí trực tiếp như: thuốc, xét nghiệm, vật tư, ngày giường với bệnh nhân điều trị nội trú... lẫn chi phí gián tiếp. Việt Nam là nước có thu nhập thấp nên chi phí điều trị bệnh COPD nói chung và chi phí trực tiếp điều trị nội trú đợt cấp nói riêng là gánh nặng rất lớn đối với bệnh nhân, gia đình và xã hội. Tại Bệnh viện 71 Trung Ương chi phí trực tiếp điều trị đợt cấp COPD chưa được nghiên cứu nhiều, vì vậy chúng tôi nghiên cứu đề tài: “Chi phí điều trị trực tiếp bệnh nhân nội trú đợt cấp Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính tại Bệnh viện 71 Trung Ương năm 2019 - 2020” nhằm hai mục tiêu sau: 1. Mô tả chi phí điều trị trực tiếp bệnh nhân nội trú đợt cấp Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính tại Bệnh viện 71 Trung Ương năm 2019 - 2020. 2. Xác định một số yếu tố liên quan đến chi phí điều trị trực tiếp bệnh nhân nội trú đợt cấp Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính tại Bệnh viện 71 Trung Ương trong giai đoạn trên.