Đánh giá kết quả phác đồ gemcitabine - carboplatin trong ung thư buồng trứng tái phát nhạy cảm platinum tại bệnh viện K

Abstract

Ung thư buồng trứng (UTBT) là một trong những ung thư phụ khoa hay gặp. Trên thế giới UTBT đứng ở vị trí thứ 8 trong các loại ung thư thường gặp ở phụ nữ, tỷ lệ mắc bệnh cao nhất hay gặp ở nhóm phụ nữ da trắng (châu Âu và Bắc Mỹ), tỷ lệ thấp ở các nước châu Á [1]. Tại Việt Nam, theo thống kê năm 2004, bệnh phổ biến đứng hàng thứ 3 trong các bệnh ung thư phụ khoa và đứng hàng thứ 7 trong các bệnh ung thư ở phụ nữ. Theo ghi nhận ở TP. Hồ Chí Minh, tỷ lệ mắc bệnh theo tuổi là 4,4/100.000 dân, ở Hà Nội là 3,7/100.000 dân [2],[3]. Về mô bệnh học, 80-90% UTBT là loại biểu mô, 5-10% là ung thư tế bào mầm và khoảng 5% ung thư có nguồn gốc mô đệm. Hơn 70% bệnh nhân được chẩn đoán ở giai đoạn muộn (giai đoạn III, IV), nguyên nhân do buồng trứng là cơ quan nằm ở sâu trong tiểu khung và các triệu chứng của bệnh thường mơ hồ, dễ nhầm với các bệnh nội khoa khác. Thời gian sống thêm sau điều trị phụ thuộc nhiều vào giai đoạn bệnh [4],[5]. Điều trị chuẩn của ung thư biểu mô buồng trứng (UTBMBT) là phẫu thuật triệt căn, phẫu thuật công phá u tối đa nhằm giảm thể tích u, tạo điều kiện cho hóa trị bổ trợ tác dụng tối ưu và hóa trị bổ trợ bước 1 phác đồ có platinum [4]. Phần lớn các bệnh nhân đáp ứng hoàn toàn với phẫu thuật ban đầu và hóa trị bước 1 phác đồ có platinum. Tuy nhiên, 75% bệnh nhân tái phát trở lại trong vòng 5 năm [6],[7]. Tiên lượng kết quả hóa trị UTBT tái phát chủ yếu phụ thuộc vào khoảng thời gian tái phát sau kết thúc hóa trị bước 1 có platinum (PFI: platinum free interval). Bệnh nhân tái phát trên 6 tháng kể từ khi kết thúc hóa trị bước 1 có platinum được coi là nhạy cảm với platinum, nếu thời gian tái phát dưới 6 tháng được coi là kháng platinum. Bệnh nhân UTBT tái phát nhạy cảm với platinum đáp ứng tốt với hóa trị phác đồ có platinum, thường phối hợp platinum với một thuốc hóa chất khác như paclitaxel, gemcitabine, pegylated liposomal doxorubicin. Phác đồ gemcitabine - carboplatin qua các nghiên cứu cho thấy kết quả về tỷ lệ đáp ứng, thời gian sống thêm không tiến triển, sống thêm toàn bộ tương đương với các phác đồ khác, không làm tăng thêm độc tính thần kinh trên bệnh nhân, đồng thời chi phí điều trị thấp hơn. Tại Việt Nam, phác đồ gemcitabine - carboplatin đã được sử dụng nhưng chưa được đánh giá trên bệnh nhân UTBT tái phát nhạy cảm platinum