Thực trạng có kết quả xét nghiệm sàng lọc dương tính HIV và chuyển gửi điều trị ARV của khách hàng đến cơ sở tư vấn xét nghiệm tự nguyện tỉnh Hải Dương năm 2017

Abstract

HIV/AIDS là đại dịch nguy hiểm mức độ toàn cầu, ảnh hưởng trực tiếp không chỉ tính mạng con người mà còn tương lai từng quốc gia, các dân tộc trên toàn thế giới, tác động đến phát triển văn hóa, kinh tế, xã hội, đe dọa sự phát triển bền vững của từng quốc gia, cộng đồng dân tộc và từng gia đình. Theo báo cáo của WHO (2016), đến đầu năm 2016, có 35 triệu người có kết quả xét nghiệm sàng lọc dương tính HIV; 1,5 triệu người chết do AIDS và 119 quốc gia đã báo cáo kết quả có khoảng 95 triệu người đã xét nghiệm HIV [1]. Khu vực có kết quả xét nghiệm sàng lọc dương tính HIV cao nhất là Đông và Nam Phi với số người nhiễm mới HIV chiếm khoảng 43% số nhiễm mới toàn cầu (760.000 người), khu vực Châu Á và Thái Bình Dương đứng thứ 2 với 13% số nhiễm mới, tương đương 270.000 người. Đến cuối năm 2016 đa số những ca lây nhiễm mới ở Châu Á đều diễn ra ở 10 quốc gia, đứng đầu là Ấn Độ, Trung Quốc, Indonesia, Pakistan, Việt Nam, Myanmar, Papua New Guinea, Philippines và Thái Lan. Những quốc gia này là nơi xảy ra 95% những ca lây có kết quả xét nghiệm sàng lọc dương tính HIV mới trong khu vực năm 2016 [2]. HIV/AIDS qua các con đường: đường máu, đường tình dục và mẹ truyền sang con. Theo báo cáo của Bộ Y tế trong những năm gần đây, tình trạng lây có kết quả xét nghiệm sàng lọc dương tính HIV/AIDS gặp chủ yếu qua đường tình dục (58,2%), đường máu (32%) [3]. Trong 6 tháng đầu năm 2016 cả nước phát hiện 3.684 người nhiễm mới HIV, chuyển sang giai đoạn AIDS 2.366 người, số tử vong 862 người. Ngoài số tử vong mới năm 2016, cả nước báo cáo bổ sung thêm 1.668 người tử vong từ những năm trước và loại thêm khỏi danh sách 1.975 trường hợp do xác định được trùng tên hoặc sử dụng tên người khác sau khi một số tỉnh rà soát lại số liệu tại tuyến xã phường. Hiện cả nước báo cáo có 227.225 người đang có kết quả xét nghiệm sàng lọc dương tính HIV, 85.753 người giai đoạn AIDS và đã có 89.210 người có kết quả xét nghiệm sàng lọc dương tính HIV đã tử vong [3]. Là một trong 5 tỉnh nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc, trong những năm vừa qua Hải Dương có sự phát triển mạnh về kinh tế, du lịch và dịch vụ, đồng thời cũng là một trong những tỉnh có người có kết quả xét nghiệm sàng lọc dương tính HIV cao. Tính đến tháng 9/2017, lũy tích các trường hợp có kết quả xét nghiệm sàng lọc dương tính HIV được phát hiện trên địa bàn tỉnh là trên 4.700 người, trong đó hơn 1.600 trường hợp đã tử vong do AIDS. Hiện số bệnh nhân có kết quả xét nghiệm sàng lọc dương tính HIV còn sống được quản lý là 1.898 người. Dịch HIV/AIDS đã lan ra tại 12 huyện, thành phố, thị xã và 97% số xã, phường, thị trấn của Hải Dương [4]. Hải Dương là tỉnh triển khai toàn diện các biện pháp phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn toàn tỉnh. Tư vấn và xét nghiệm HIV sớm trên đối tượng có hành vi nguy cơ cao là một trong những biện pháp can thiệp hiệu quả với chi phí thấp nhằm phát hiện sớm những người có kết quả xét nghiệm sàng lọc dương tính HIV/AIDS để truyền thông thay đổi hành vi làm giảm nguy cơ lây nhiễm sang cộng đồng và giới thiệu chuyển tiếp đến các dịch vụ y tế phù hợp: ARV, Methadone, STIs,… Cùng với việc tư vấn xét nghiệm HIV tại cộng đồng, Hải Dương đã tiến hành tư vấn xét nghiệm HIV cho đối tượng có hành vi nguy cơ cao tại các cơ sở y tế và chuyển gửi các đối tượng đến cơ sở y tế để tiếp tục điều trị nhằm giúp các đối tượng tiếp cận các dịch vụ y tế khác. Phòng tư vấn xét nghiệm tự nguyện HIV tại Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS tỉnh Hải Dương là nơi tập trung số lượng đối tượng có nguy cơ cao đến để được tư vấn và xét nghiệm HIV lớn nhất toàn tỉnh. Chính vì vậy, để đánh giá kết quả hoạt động tư vấn, xét nghiệm và chuyển gửi đối tượng có kết quả xét nghiệm sàng lọc dương tính HIV tại thành phố Hải Dương,