ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THAI NGHÉN Ở NHỮNG SẢN PHỤ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG THAI KỲ ĐẺ TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN TRUNG ƯƠNG

Abstract

Đái tháo đường thai kỳ (ĐTĐTK) là bệnh rối loạn chuyển hóa thường gặp ở thai phụ trong thời kỳ mang thai. ĐTĐTK là tình trạng rối loạn dung nạp glucose máu với các mức độ khác nhau, khởi phát hay được phát hiện đầu tiên khi có thai. ĐTĐTK bao gồm cả những thai phụ bị đái tháo đường từ trước khi mang thai nhưng không được phát hiện. ĐTĐTK thường xuất hiện vào khoảng tuần thứ 24 – 28 của thai kỳ [1], [2], [3] khi rau thai sản xuất ra một lượng lớn các hormon gây kháng insulin. Tỷ lệ ĐTĐTK thay đổi từ 1% đến 14% trong số các bà mẹ mang thai [4], tùy chủng tộc và tiêu chí chẩn đoán. Tuy nhiên tỷ lệ ĐTĐTK đã tăng trong những năm gần đây tới xấp xỉ 40% [5] [6]. Đái tháo đường thai kỳ khởi phát trong khi có thai và tự khỏi sau khi sinh. Tuy nhiên ĐTĐTK nếu không được phát hiện sớm và điều trị có thể gây ra hậu quả nặng nề cho cả mẹ và thai. Đối với mẹ, ĐTĐTK làm tăng nguy cơ tăng huyết áp, tiền sản giật, dễ bị nhiễm khuẩn và thường bị nhiễm khuẩn nặng hơn, tăng tỷ lệ mổ lấy thai hoặc sang chấn lúc sinh do thai to, dễ chảy máu sau đẻ, tỷ lệ đa ối cao (18% - theo nghiên cứu của Farooq và cộng sự) [7] gây rối loạn tuần hoàn và hô hấp cho mẹ. Đối với thai: tăng tỷ lệ dị tật thai, cân nặng to hơn so với tuổi thai gây sinh khó và sang chấn lúc sinh (trật khớp vai, gãy xương đòn, liệt đám rối thần kinh cánh tay…), sinh non, suy hô hấp hoặc hạ đường huyết sau sinh. Tỷ lệ tử vong chu sinh tăng gấp 2 - 5 lần. ĐTĐTK còn gây ra hậu quả lâu dài cho mẹ và thai, các thai phụ bị ĐTĐTK có thể tiến triển thành đái tháo đường type 2, con của họ có nguy cơ béo phì và đái tháo đường type 2 trong tương lai. Các yếu tố làm tăng nguy cơ của ĐTĐTK: tiền sử gia đình bị đái tháo đường ở thế hệ thứ nhất, tiền sử ĐTĐTK, tiền sử sinh con ≥ 4000g, tiền sử thai lưu, tuổi mẹ cao, tăng cân nhiều trong quá trình mang thai, chỉ số khối cơ thể (BMI) trước mang thai ≥ 25, buồng trứng đa nang, có dùng thuốc corticoid,… ĐTĐTK có thể gây ra những hậu quả nặng nề cho mẹ và thai, phát hiện sớm và điều trị ĐTĐTK sẽ mang lại một thai kỳ khỏe mạnh cho cả mẹ và thai.