ĐÁNH GIÁ THỊ GIÁC LẬP THỂ TRƯỚC VÀ SAU PHẪU THUẬT LÁC CƠ NĂNG Ở TRẺ EM

Abstract

Thị giác lập thể là mức độ cao nhất trong ba mức độ của thị giác hai mắt; là khả năng nhận thức hai ảnh từ võng mạc hai mắt và hợp nhất lại tạo thành một hình ảnh hoàn chỉnh có đầy đủ chi tiết cả ba chiều không gian mà thường được gọi là khả năng nhìn hình nổi [1]. Các nghiên cứu trên thế giới cũng như trong nước đã cho thấy rằng lác cơ năng ở trẻ em là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây giảm thị giác hai mắt trong đó có thị giác lập thể [2],[3]. Sự cải thiện mức độ thị giác hai mắt nhất là thị giác lập thể sau phẫu thuật lác giúp cho sự thẳng trục của mắt được ổn định hơn, tránh nhược thị tiếp diễn và làm tăng chất lượng cuộc sống về lâu dài [4]. Phức hợp điều trị lác cơ năng ở trẻ em bao gồm điều trị nhược thị, phẫu thuật chỉnh lệch trục nhãn cầu và chỉnh thị để củng cố và cải thiện thị giác hai mắt. Mỗi khâu trong phức hợp này đều có vai trò, mục đích nhất định, tác động qua lại và ảnh hưởng lẫn nhau. Tuy nhiên, thực tế lâm sàng cho thấy việc điều trị lác cho trẻ em mới chỉ dừng ở việc điều trị chỉnh quang, tập nhược thị và phẫu thuật chỉnh lệch trục nhãn cầu. Khâu cuối của phức hợp điều trị là phục hồi và cải thiện thị giác hai mắt chưa được quan tâm đúng mức. Gần đây, một số tác giả trên thế giới đã nghiên cứu về việc phục hồi thị giác lập thể sau phẫu thuật lác cơ năng ở trẻ em. Nghiên cứu năm 2015 của hai nhà khoa học người Hàn Quốc Kyung Tae Kang và Se Youp Lee đã sử dụng bảng Titmus để đo thị giác lập thể cho 44 trẻ lác ngoài luân hồi đã được phẫu thuật lác, độ tuổi trung bình của đối tượng nghiên cứu là 8 tuổi, cho kết quả là 57,50 ± 23,01 dây cung [5]. Trước đó vào năm 2008, cũng tại Hàn Quốc, một nhóm các nhà nghiên cứu cũng đã sử dụng bảng Titmus để đo thị giác lập thể cho 94 trẻ lác ngoài luân hồi chưa phẫu thuật, độ tuổi trung bình của đối tượng nghiên cứu là 7 tuổi, cho kết quả là 143,1 ± 207,9 dây cung[5]. Ở Việt Nam, năm 2006 tác giả Trần Huy Đoàn đã nghiên cứu đánh giá tình trạng thị giác hai mắt sau phẫu thuật lác cơ năng người lớn nhưng mới chỉ đánh giá ở mức độ thấp của thị giác hai mắt là đồng thị và hợp thị [3]. Như vậy, thị giác hai mắt nói chung và thị giác lập thể nói riêng là yếu tố quan trọng cần được đánh giá và có biện pháp điều trị thích hợp. Với mong muốn tìm hiểu thêm về lĩnh vực này, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đánh giá thị giác lập thể trước và sau phẫu thuật lác cơ năng ở trẻ em” với hai mục tiêu: 1. Đánh giá thị giác lập thể trước và sau phẫu thuật lác cơ năng ở trẻ em. 2. Tìm hiểu một số yếu tố ảnh hưởng đến quá trình phục hồi thị giác lập thể sau phẫu thuật lác cơ năng ở trẻ em.