NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG KEO DÁN FIBRIN TỰ THÂN TRONG PHẪU THUẬT CẮT MỘNG GHÉP KẾT MẠC

Abstract

Mộng mắt là tổ chức xơ mạch phát triển từ kết mạc bò qua vùng rìa xâm lấn vào giác mạc. Mộng mắt là bệnh thường gặp có tỷ lệ mắc khoảng 10,2% dân số châu Á. Giải phẫu bệnh của mộng mắt là sự thoái hóa giãn lỏng lớp collagen và gia tăng các tế bào sợi của kết mạc. Các nguy cơ chính sinh ra mộng được biết đến như tiếp xúc tia cực tím, sống ở khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới, làm việc nhiều ngoài trời hay do di truyền. Mộng mắt không gây ảnh hưởng trầm trọng đến thị lực nhưng gây kích thích, cảm giác dị vật, khô mắt và những bận tâm về thẩm mĩ cho người bệnh. Phẫu thuật là phương pháp điều trị duy nhất có hiệu quả với mục đích tái tạo lại cấu trúc bề mặt nhãn cầu và hạn chế mộng tái phát. Năm 1985, tác giả Kenyon đã đánh dấu mốc quan trọng khi công bố phương pháp phẫu thuật cắt mộng ghép kết mạc tự thân. Từ đó đến nay phương pháp này đã trở thành lựa chọn số một với ưu điểm an toàn và tỷ lệ tái phát thấp. Trong phẫu thuật cắt mộng ghép kết mạc tự thân, mảnh ghép kết mạc được cố định bằng chỉ nylon hoặc vicryl. Cố định mảnh ghép bằng chỉ được áp dụng phổ biến do chỉ có sẵn, tuy nhiên cũng có những hạn chế như thời gian khâu lâu, chỉ gây cộm và có biến chứng như viêm, u hạt, áp xe chân chỉ, thủng kết mạc và bất tiện khi phải cắt chỉ sau phẫu thuật. Nghiên cứu dùng keo dán fibrin cố định mảnh ghép kết mạc thay thế chỉ khâu được đưa ra đầu tiên năm 2004 với kỹ thuật “cắt và dán”. “Cắt” mảnh kết mạc rồi dùng keo fibrin “dán” mảnh ghép xuống nền củng mạc. Việc dùng keo dán fibrin cố định mảnh ghép thay cho chỉ đang dần trở thành xu hướng mới. Keo dán fibrin với hai thành phần chính là fibrinogen và thrombin được sử dụng để dính tổ chức giống như cơ chế của quá trình đông máu tự nhiên. Đã có những nghiên cứu chỉ ra việc dùng keo dán fibrin cố định mảnh ghép có lợi hơn chỉ khâu vì rút ngắn thời gian khâu, kĩ thuật dễ thực hiện, giảm viêm, giảm cộm vướng và giảm tái phát. Tuy nhiên, keo dán fibrin không sẵn có, chi phí cao và tiềm ẩn nguy cơ dị ứng và lây nhiễm một số bệnh do keo dán fibrin được làm từ huyết tương của nhiều người. Vấn đề nghiên cứu đặt ra là có thể tạo được keo dán fibrin tự thân thay thế keo dán fibrin thương mại để cố định mảnh ghép kết mạc trong phẫu thuật mộng mắt nhằm làm giảm chi phí, có sẵn và loại bỏ các nguy cơ lây nhiễm hay không? Chúng tôi thực hiện đề tài: “Nghiên cứu ứng dụng keo dán fibrin tự thân trong phẫu thuật cắt mộng ghép kết mạc”