KHẢO SÁT SỰ THAY ĐỔI CỦA CHỈ SỐ ALBI (ALBUMIN-BILIRUBIN) Ở BỆNH NHÂN UNG THƯ BIỂU MÔ TẾ BÀO GAN NGUYÊN PHÁT

Abstract

Ung thư biểu mô tế bào gan (UTBMTBG) là một trong năm loại ung thư phổ biến nhất trên thế giới. Bệnh gặp ở mọi quốc gia, mọi chủng tộc, nam mắc nhiều hơn nữ (2-4 lần) [1]. Các nghiên cứu gần đây cho thấy số người mắc bệnh ngày càng tăng, chủ yếu ở các nước đang phát triển. Thống kê năm 2002 có thêm 550.000 trường hợp mắc mới, và đến năm 2005 con số này là 625.000 trường hợp mắc mới. Trong số các ca UTBMTBG, châu Á chiếm từ 75-80% các trường hợp [2]. Bệnh đứng hàng thứ 3 về tỷ lệ tử vong trong các loại ung thư, với khoảng 600000 người tử vong mỗi năm [3]. Ở Việt Nam, UTBMTBG là loại ung thư đứng hàng thứ 3. Ước tính mỗi năm có trên 10000 trường hợp mắc mới, tỷ lệ nam gấp khoảng 4 lần nữ, ở các tỉnh phía nam cao hơn phía bắc. Việt Nam nằm trong số các nước có tỷ lệ mắc UTBMTBG cao nhất trên thế giới do tỷ lệ viêm gan B cao. Hầu hết các bệnh nhân mắc UTBMTBG đều xuất hiện trên nền xơ gan (khoảng 80%). Tiên lượng của ung thư gan phụ thuộc vào chức năng gan, tình trạng di căn của khối u gan, số lượng và kích thước khối u gan, với thời gian sống trung bình từ 6 đến 20 tháng. Có rất nhiều hệ thống, bảng điểm để phân loại và tiên lượng UTBMTBG, phổ biến như TNM (Tumor, node, metastasis), Okuda, BCLC (Barcelona Clinic Liver Cancer) và CLIP (Cancer of Liver Italian program). Gần đây, chỉ số mới - ALBI (Albumin- Bilirubin Score) cho phép đánh giá sâu hơn chức năng gan ở bệnh nhân UTBMTBG và có giá trị tiên lượng ở bệnh nhân UTBMTNG đã được nhiều tác giả đề cập tới. Chỉ số này dựa vào hai giá trị là hàm lượng Albumin (g/l) và nồng độ Bilirubin ( mmol/l), do đó rất đơn giản và dễ áp dụng ở các bệnh viện. Trên thế giới, đã có nhiều nghiên cứu, mở đầu của Jonhnson PJ và Cs, Chan AW và Cs về chỉ số ALBI và tiếp theo một loạt các nghiên cứu khác về chỉ số đơn giản này trong tiên lượng ung thư gan, tuy nhiên ở Việt Nam chỉ số này chưa được áp dụng cũng như kiểm chứng hiệu quả [4], [5]. Hầu hết các nghiên cứu thiên về sử dụng các biện pháp chẩn đoán hình ảnh mà ít có nghiên cứu đánh giá về chức năng gan ở bệnh nhân ung thư gan ảnh hưởng thế nào đến tiên lượng ung thư gan.