Nhận xét đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân đái tháo đường typ 2 nhập viện cấp cứu

Abstract

Đái tháo đường (ĐTĐ) là bệnh rối loạn chuyển hóa mạn tính phổ biến trên thế giới nói chung và ở các nước đang phát triển nói riêng. ĐTĐ là 1 trong 3 bệnh không lây nhiễm (ĐTĐ, Tim Mạch, Ung thư) có tỷ lệ gia tăng và phát triển nhanh nhất trên thế giới. Theo Liên đoàn Đái tháo đường Thế giới (IDF), năm 2019 toàn thế giới có 463 triệu người (trong độ tuổi 20-79) mắc bệnh ĐTĐ, tương đương cứ 11 người có 1 người bị ĐTĐ, đến năm 2045 con số này có thể lên tới 700 triệu người, tương đương cứ 9 người có 1 người bị ĐTĐ1. Trong số những người mắc ĐTĐ thì chủ yếu là ĐTĐ týp 2, chiếm 90-95%2. ĐTĐ gây ra rất nhiều biến chứng nguy hiểm không những để lại di chứng nặng nề cho người bệnh mà còn là nguyên nhân gây tử vong cho người bệnh ĐTĐ. Đường huyết tăng quá cao cùng các biến chứng của tăng đường huyết (TĐH) và các bệnh lý cấp tính đi kèm là những lý do chính buộc bệnh nhân phải nhập viện3. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng TĐH ở bệnh nhân nhập viện là yếu tố tiến lượng xấu đối với kết cục lâm sàng cũng như tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân ĐTĐ4. TĐH là một vấn đề thường gặp ở bệnh nhân cấp cứu. Tình trạng này có thể xảy ra ở cả người bị ĐTĐ và không bị ĐTĐ5. Tuy nhiên với cùng tình trạng bệnh lý cấp tính mắc phải, bệnh nhân ĐTĐ thường có rối loạn chuyển hóa carbohydrate nặng hơn BN không bị ĐTĐ do người ĐTĐ có tình trạng kháng insulin và rối loạn bài tiết insulin. Đồng thời bệnh nhân ĐTĐ có biểu hiện TĐH nặng hơn khi đáp ứng với các hormon stress do giảm khả năng bài tiết insulin5. Chính vì vậy, việc điều trị các bệnh nhân TĐH nhập viện cấp cứu thường khó khăn hơn, tiên lượng nặng hơn, đặc biệt khi bệnh nhân có các bệnh lý cấp tính đi kèm. Số lượng bệnh nhân ĐTĐ nhập viện ngày càng gia tăng cùng với sự phát triển của bệnh ĐTĐ. Theo nghiên cứu của Javier Ena và CS năm 2015 có đến ¼ bệnh nhân nhập viện có tiền sử ĐTĐ, và 30% bệnh nhân ĐTĐ phải nhập viện từ hai lần trở lên trong một năm. Đồng thời, bệnh nhân ĐTĐ nhập viện có tiên lượng xấu hơn, nguy cơ biến chứng cao hơn, thời gian nằm viện kéo dài và tăng tỷ lệ tử vong6. Bệnh viện Thanh Nhàn là bệnh viện đa khoa hạng I của thành phố Hà Nội quản lý hàng nghìn bệnh nhân ĐTĐ ngoại trú. Số lượng bệnh nhân ĐTĐ nhập viện do TĐH và các bệnh lý cấp tính đi kèm ngày càng gia tăng. Tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào được tiến hành trên đối tượng bệnh nhân ĐTĐ có tình trạng TĐH nhập viện cấp cứu. Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Nhận xét đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2 nhập viện cấp cứu” với hai mục tiêu: 1. Nhận xét đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2 nhập viện cấp cứu có đường huyết tĩnh mạch > 16,6 mmol/l. 2. Tìm hiểu một số yếu tố liên quan đến tình trạng tăng đường huyết ở đối tượng nghiên cứu.