HỘI CHỨNG CHUYỂN HÓA Ở PHỤ NỮ TIỀN MÃN KINH TUỔI 40-50 VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN

Abstract

Theo Tổ chức Y tế Thế giới tiền mãn kinh là thời kì ở ngay trước kì kinh cuối cùng khi các thay đổi trong chu kì kinh nguyệt khởi phát và tăng dần lên.1 Trong giai đoạn này người phụ nữ chuyển từ thời kì hoạt động của buồng trứng sang thời kì buồng trứng suy kiệt, dần đưa đến mãn kinh.1 Nghiên cứu nổi tiếng về chủ đề này đã chỉ ra rằng thời gian tiền mãn kinh kéo dài trung bình khoảng 4 năm,2 diễn ra ở trước tuổi trung bình là 51, ở nhiều nước phương Tây 1; hoặc trước tuổi trung bình 48,7 ở phụ nữ Việt Nam, theo nghiên cứu lớn của Phạm Thị Minh Đức và cộng sự trên bảy vùng sinh thái đại diện toàn quốc năm 2002.3 Theo các kết luận quan trọng trên toàn cầu, sự suy giảm chức năng buồng trứng được xem là sớm nếu ở trước tuổi 40. 4,5 Phụ nữ bước vào tuổi tiền mãn kinh, các hormon sinh dục bắt đầu suy giảm do hoạt động của buồng trứng giảm, kéo theo các thay đổi về chuyển hóa trong cơ thể. Thế giới hiện có nhiều nghiên cứu về hội chứng chuyển hóa ở phụ nữ tiền mãn kinh và quanh mãn kinh 6-10, nhiều kết quả chứng minh rằng ở thời kì này tỉ lệ hội chứng chuyển hóa đã tăng lên đáng kể.1,11-14 Tình trạng hội chứng chuyển hóa đặc trưng bởi thừa cân béo phì, rối loạn mỡ máu, tăng đường máu, kháng insulin và huyết áp tăng.15 Đây là các yếu tố nguy cơ làm bệnh lí tim mạch và đái tháo đường tăng lên.16 Những hệ quả của bệnh lí gia tăng này, người phụ nữ phải gánh chịu trong một phần ba thời gian cuộc đời của họ, 1,17 từ thời kì tiền mãn kinh trở đi, theo số liệu tuổi thọ Việt Nam và thế giới. Trong đó, giai đoạn tiền mãn kinh là bản lề quan trọng; bởi các kết quả chỉ ra rằng nhiều thay đổi nhanh nhất về yếu tố nguy cơ bệnh lí diễn ra ở giai đoạn này, chứ không phải ở thời gian dài hậu mãn kinh.18,19 Dự kiến đến năm 2030, trên 1,2 tỷ phụ nữ trên thế giới đối mặt với các nguy cơ bệnh lí này. 1 Hội chứng chuyển hóa ở phụ nữ tiền mãn kinh ngày càng được quan tâm chú ý trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Ở Việt Nam đã có nhiều nghiên cứu về hội chứng chuyển hóa ở các đối tượng khác nhau 20-31 nhưng nghiên cứu về hội chứng chuyển hóa ở phụ nữ tiền mãn kinh còn chưa nhiều. 32 Xuất phát từ các lí do trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Hội chứng chuyển hóa ở phụ nữ tiền mãn kinh tuổi từ 40 đến 50 và một số yếu tố liên quan” với mục tiêu sau: 1. Nhận xét một số biểu hiện lâm sàng của hội chứng tiền mãn kinh ở phụ nữ tuổi 40 - 50 tại khoa Khám chữa bệnh Theo yêu cầu, bệnh viện Bạch Mai. 2. Xác định tỉ lệ hội chứng chuyển hóa ở phụ nữ tiền mãn kinh tuổi 40 - 50 và nhận xét một số yếu tố liên quan.