KẾT QUẢ PHẪU THUẬT ĐIỀU TRỊ VIÊM NỘI TÂM MẠC NHIỄM KHUẨN VAN HAI LÁ VÀ/ HOẶC VAN ĐỘNG MẠCH CHỦ TẠI BỆNH VIỆN TIM HÀ NỘI GIAI ĐOẠN 2015-2019

Abstract

Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn (VNTMNK) là tình trạng nhiễm trùng màng trong tim do vi khuẩn, nấm, hoặc hiếm hơn do Chlamydia hay Richkettsia. 1 VNTMN là một bệnh lí nhiễm trùng ít gặp với tỉ lệ mắc hiện nay từ 1,5-11,6/100.000 người và tỉ lệ PT trung bình 32,4  18,8%. 2 Tuy nhiên, tỉ lệ tử vong hàng năm do VNTMNK còn rất cao, tới 30%, đứng thứ tư trong các hội chứng nhiễm trùng nặng phổ biến nhất, sau nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi, và nhiễm trùng ổ bụng. 3 Trong số các tổn thương tại tim do VNTMNK, tổn thương van động mạch chủ (VĐMC) hay gặp nhất, khoảng 40-67%, tổn thương van hai lá (VHL) chiếm khoảng 31-45%, 9-17% trường hợp tổn thương ở cả VĐMC và VHL.4,5,6,7 VNTMNK có đặc điểm lâm sàng đa dạng, chẩn đoán bệnh cần dựa vào kết quả tổng hợp của lâm sàng, xét nghiệm vi sinh, chẩn đoán hình ảnh, đặc biệt là siêu âm tim. Thành công trong điều trị VNTMNK phụ thuộc vào việc loại bỏ mầm bệnh bằng các thuốc kháng sinh. 8 Phẫu thuật (PT) là giải pháp được đặt ra khi cấu trúc và chức năng tim suy giảm đột ngột hoặc thất bại với điều trị kháng sinh.9 Trong 3 thập kỉ trở lại đây, ngày càng có nhiều bệnh nhân VNTMNK được PT, tỷ lệ này lên tới 50% ở một số nước phương tây. 10 Chỉ định PT hiện nay được căn cứ vào mức độ suy tim, tình trạng nhiễm trùng khó kiển soát, và mục đích dự phòng các biến cố tắc mạch. 8 Điều trị PT cho thấy hiệu quả cải thiện tỉ lệ sống khi so sánh với điều trị nội khoa đơn thuần. 11 Dù vậy, tỉ lệ tử vong ở những bệnh nhân (BN) điều trị PT vẫn còn cao từ 10% ở những BN mổ có kế hoạch đến 30% với những BN được mổ cấp cứu. 8 Ở Việt Nam, theo Đỗ Doãn Lợi và cộng sự, tỉ lệ mắc VNTMNK trung bình từ 3-6/100.000 dân, với tỉ lệ tử vong tại viện chung là 16%. 12 Tỉ lệ tử vong sớm tại viện ở những BN sau PT là 5,6%. 13 Triển khai PT còn gặp 2 nhiều khó khăn do tổn thương tại tim phức tạp. Mặc dù đã có nhiều tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị, đặc biệt là sự phát triển PT tim mạch với nhiều kỹ thuật như thay van, sửa van, các kỹ thuật sửa chữa tạo hình gốc động mạch chủ (ĐMC)…, tuy nhiên chưa có nhiều nghiên cứu trong nước đánh giá về chỉ định cũng như kết quả điều trị PT ở đối tượng VNTMNK. Bệnh viện Tim Hà Nội là một trong những cơ sở tim mạch lớn trong nước, hàng năm PT điều trị số lượng lớn BN có bệnh lý van tim bao gồm cả những BN VNTMNK, tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào đánh giá kết quả PT điều trị VNTMNK trên VĐMC và/ hoặc VHL. Xuất phát từ thực tế trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu “Kết quả phẫu thuật điều trị viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn van hai lá và/ hoặc van động mạch chủ tại bệnh viện Tim Hà Nội giai đoạn 2015- 2019” với hai mục tiêu sau: 1. Nhận xét chỉ định phẫu thuật bệnh viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn trên van hai lá và/ hoặc van động mạch chủ được phẫu thuật tại bệnh viện Tim Hà Nội giai đoạn 2015-2019. 2. Đánh giá kết quả sớm phẫu thuật điều trị viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn van hai lá và/ hoặc van động mạch chủ tại bệnh viện Tim Hà Nội giai đoạn 2015-2019