ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG GIẢM ĐAU SAU MỔ CẮT TỬ CUNG HOÀN TOÀN ĐƯỜNG BỤNG BẰNG GÂY TÊ MẶT PHẲNG CƠ NGANG BỤNG DƯỚI HƯỚNG DẪN CỦA SIÊU ÂM

Abstract

Phẫu thuật cắt tử cung hoàn toàn đường bụng là phẫu thuật phụ khoa lớn và khá phổ biến, có thể gây đau sau mổ mức độ vừa hoặc dữ dội. Đau sau mổ gây ra nhiều rối loạn ở các cơ quan (hô hấp, tuần hoàn, nội tiết...), ức chế miễn dịch, làm tăng quá trình viêm, chậm liền sẹo, kéo dài thời gian nằm viện 1–4. Do đó giảm đau sau mổ là mối quan tâm lớn của các bác sỹ gây mê hồi sức và bác sỹ sản phụ khoa 5–9. Có nhiều phương pháp giảm đau sau mổ cắt tử cung đường bụng như dùng các các phương pháp giảm đau bằng gây tê ngoài màng cứng, sử dụng opioid tủy sống, opioid tĩnh mạch, giảm đau không steroid10–15. Tuy nhiên những phương pháp này có những hạn chế nhất định như: tê chân giảm vận động, rối loạn huyết động, buồn nôn và nôn, ngứa, bí tiểu, suy hô hấp, ngộ độc thuốc tê… Để hạn chế các tác dụng không mong muốn thì giảm đau đa mô thức ngày càng được quan tâm. Giảm đau đa mô thức là sử dụng phối hợp những nhóm thuốc giảm đau và kỹ thuật giảm đau khác nhau cải thiện hiệu lực giảm đau sau mổ và giảm liều lượng tối đa và các tác dụng phụ. Gây tê mặt phẳng cơ ngang bụng (Transverse Abdominis Plane Block) là một phương pháp trong giảm đau đa mô thức nhằm giảm hạn chế lượng morphin sử dụng cũng như tác dụng không mong muốn của nó16. Gây tê mặt phẳng cơ ngang bụng viết tắt là TAP block là kỹ thuật đưa một lượng thuốc tê tập trung vào mặt phẳng giữa cơ chéo bụng trong và cơ ngang bụng nơi mà các sợi thần kinh đốt sống đi qua mặt phẳng này17–19. Các sợi thần kinh chi phối cho vùng da bụng, cơ và phúc mạc thành sẽ bị phong bế từ T7 - L120–22. TAP block là kỹ thuật gây tê ngoại vi, không ức chế giao cảm, ít tác dụng không mong muốn 23,24,tác dụng giảm đau thành bụng hiệu quả đặc biệt 24 giờ đầu sau mổ 18,21,25–27, làm giảm sử dụng thuốc giảm đau không steroid14,19, làm giảm thời gian và liều lượng opioid 28–30, hạn chế tác dụng không mong muốn của opioid sau mổ21,31–33. Trên thế giới có rất nhiều nghiên cứu về phương pháp TAP block để giảm đau sau mổ và ngày càng được áp dụng rộng rãi34–38. Tuy nhiên tại Việt Nam hiện nay chưa có nhiều nghiên cứu về sử dụng phương pháp TAP block với thuốc tê ropivacain để giảm đau sau mổ cắt tử cung hoàn toàn đường bụng. Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu: “Đánh giá tác dụng giảm đau sau mổ cắt tử cung hoàn toàn đường bụng của phương pháp gây tê mặt phẳng cơ ngang bụng dưới hướng dẫn siêu âm” với hai mục tiêu: 1. Đánh giá hiệu quả giảm đau sau mổ cắt tử hoàn toàn đường bụng của phương pháp gây tê mặt phẳng cơ ngang bụng bằng Ropivacain dưới hướng dẫn của siêu âm. 2. Đánh giá một số tác dụng không mong muốn của phương pháp này.