NGHIÊN CỨU HÌNH ẢNH SIÊU ÂM THẬN Ở BỆNH NHÂN MẮC BỆNH CẦU THẬN MẠN ĐIỀU TRỊ NỘI TRÚ

Abstract

Bệnh thận mạn tính (BTMT) được định nghĩa là một hội chứng lâm sàng và hóa sinh tiến triển qua nhiều năm tháng, làm giảm mức lọc cầu thận một cách từ từ không hồi phục và kết quả cuối cùng là BTMT giai đoạn cuối.1 Khi đã mắc BTMT giai đoạn cuối BN không những phải chịu rất nhiều biến chứng do bệnh thận mạn tính gây nên,2 mà chi phí điều trị bệnh cao, là gánh nặng kinh tế cho gia đình và toàn thể xã hội. Vì vậy việc phát hiện kịp thời và dự đoán tiên lượng của tình trạng BTMT sẽ có ý nghĩa quan trọng với BN giúp làm chậm tiến triển của bệnh, bảo vệ, cải thiện được chức năng thận và đặc biệt có ý nghĩa rất quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe toàn cầu.Trong các nguyên nhân gây BTMT thì bệnh cầu thận mạn là nguyên nhân hay gặp nhất, chiếm tới 30 - 45% các trường hợp.3 Hiện nay chẩn đoán sớm bệnh cầu thận mạn là vấn đề được quan tâm bởi các nhà thận học bởi chẩn đoán sớm giúp mang lại nhiều lợi ích cho việc điều trị và tiên lượng bệnh. Một trong những phương pháp chẩn đoán BTMT đó là siêu âm thận.4 Siêu âm thận là thủ thuật đầu tiên trong đánh giá lâm sàng ở BN bệnh thận mạn tính,5 đây là phương pháp chẩn đoán không xâm lấn có ở hầu hết các bệnh viện, áp dụng thường quy, độ chính xác cao và tiện lợi cho việc theo dõi. Siêu âm thận bất thường được thấy ở 67% BN bệnh thận mạn tính.6 Siêu âm thận giúp đánh giá kích thước, ranh giới nhu mô xoang, độ dày nhu mô, độ dày xoang, tỷ lệ nhu mô - xoang và độ hồi âm vỏ thận. Các nguyên nhân gây bệnh thận mạn tính khác nhau có hình ảnh siêu âm khác nhau. Trong bệnh thận đa nang thấy kích thước thận to, nhiều nang là các khối tròn trống âm to nhỏ không đều. Trong bệnh thận do nguyên nhân tắc nghẽn có thể thấy hình ảnh sỏi là một mảng tăng âm đậm theo sau là vệt trống âm (bóng cản), ứ nước thận thấy cấu trúc dịch lan rộng liên tiếp với bể thận, giãn đài bể thận. Trong BTMT do bệnh cầu thận mạn giai đoạn đầu hình ảnh siêu âm thận có thể không thay đổi, giai đoạn cuối trên siêu âm thấy giảm kích thước, mất ranh giới nhu mô xoang, giảm tỷ lệ nhu mô – xoang và tăng độ hồi âm vỏ thận. Các bất thường này đại điện cho mức độ xơ hóa cầu thận, là những thay đổi không thể đảo ngược.7 Tuy nhiên, ở Việt Nam cho đến nay các công trình nghiên cứu về hình ảnh siêu âm đối với bệnh lý nhu mô thận và đặc biệt BN bệnh cầu thận mạn còn hạn chế. Hơn nữa, việc tìm hiểu mối liên quan giữa hình ảnh siêu âm thận và một số yếu tố khác như mức lọc cầu thận, tình trạng thiếu máu, tình trạng tăng huyết áp,...vẫn chưa thực sự rõ ràng. Do đó những hiểu biết về vấn đề này sẽ giúp cho việc định ra kế hoạch điều trị nhằm nhằm làm chậm hoặc hạn chế tổn thương thận do bệnh cầu thận mạn là rất cần thiết. Vì vậy chúng tôi tiến hành làm đề tài: “Nghiên cứu hình ảnh siêu âm thận ở BN mắc bệnh cầu thận mạn điều trị nội trú” với mục tiêu. 1. Mô tả hình ảnh siêu âm thận ở BN mắc bênh cầu thận mạn điều trị nội trú tại khoa Thận – Tiết niệu bệnh viện Bạch Mai. 2. Tìm hiểu mối liên quan giữa hình ảnh siêu âm thận và một số yếu tố lâm sàng, cận lâm sàng ở nhóm BN trên