ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG VÀ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ Ở BỆNH NHÂN CƯỜNG ALDOSTERONE NGUYÊN PHÁT

Abstract

Tăng huyết áp là một bệnh rất thường gặp ở người trưởng thành và ngày càng gia tăng, đây cũng là một trong các bệnh không lây nhiễm gây tử vong ở các nước phát triển và đang phát triển. Phần lớn THA ở người trưởng thành là nguyên phát, chỉ có khoảng 10% là thứ phát với các nguyên nhân thường gặp như các bệnh về thận: viêm cầu thận, sỏi thận, hẹp động mạch thận, các bệnh nội tiết, do thuốc,... Trong các nguyên nhân nội tiết phải kể đến nguyên nhân do cường aldosterone nguyên phát hay còn gọi là hội chứng Conn, là một tình trạng tăng tiết aldosterone quá mức. Các triệu chứng điển hình của bệnh là THA, hạ kali máu, và trong thực hành lâm sàng bệnh nhân đến viện chủ yếu do hai lý do này. Cường aldosterone nguyên phát chiếm khoảng 5% THA nói chung và có thể lên đến 20% THA kháng thuốc, với các triệu chứng của THA như: đau đầu, chóng mặt,…nhưng có thể không có triệu chứng. Hạ kali máu chiếm khoảng khoảng 9 – 37% ở bệnh nhân cường aldosterone nguyên phát với các triệu chứng như: tê bì tay chân, yếu liệt chi, chuột rút,… nhưng các triệu chứng này thường chỉ xuất hiện khi hạ kali máu nặng1,2. Một trong các nguyên nhân thường gặp nhất của cường aldosterone nguyên phát là u tuyến thượng thận một bên chiếm khoảng 1/3 trường hợp. Điều trị cắt bỏ tuyến thượng thận là phương pháp điều trị ưu tiên cho trường hợp này giúp có thể giải quyết tình trạng hạ kali máu, đồng thời bình thường hóa huyết áp hoặc ít nhất giúp kiểm soát huyết áp dễ dàng hơn. Tuy nhiên các triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng của cường aldosterone nguyên phát không điển hình vì vậy bệnh thường dễ dàng bị bỏ qua và được phát hiện muộn với tình trạng THA kéo dài thậm chí dẫn đến tổn thương các cơ quan đích như tim mạch, não, thận và có thể dẫn đến tử vong. Từ đó cho thấy việc tầm soát, phát hiện và chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời là rất quan trọng ở những bệnh nhân cường aldosterone nguyên phát giúp bệnh nhân có cơ hội được điều trị khỏi hoàn toàn và tránh được các biến cố sau này. Trên thế giới đã có những nghiên cứu đánh giá một cách hệ thống về bệnh này, ở Việt Nam có một vài nghiên cứu về bệnh này nhưng lại nằm trong các nghiên cứu chung về nhóm bệnh của u tuyến thượng thận nên chưa được tập trung, cỡ mẫu còn hạn chế và việc theo dõi kết quả sau mổ chưa được đánh giá đầy đủ. Vì vậy chúng tôi thực hiện nghiên cứu “Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả điều trị ở bệnh nhân cường aldosterone nguyên phát” với hai mục tiêu: 1. Nhận xét đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng ở bệnh nhân cường aldosterone nguyên phát. 2. Nhận xét kết quả điều trị trước và sau phẫu thuật u tuyến thượng thận ở nhóm bệnh nhân trên.