ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ SIÊU ÂM CỦA BỆNH NHÂN ĐAU VÙNG Ụ NGỒI

Abstract

Đau vùng ụ ngồi là tình trạng người bệnh cảm thấy đau sâu ở vùng mông, vị trí ụ ngồi, gây cảm giác khó chịu và khó khăn trong hoạt động hàng ngày, ảnh hưởng tới sức khỏe chung của người bệnh.1 Đau vùng ụ ngồi có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó viêm túi thanh dịch ụ ngồi và bệnh lý gân cơ ụ ngồi cẳng chân là hai nguyên nhân hay gặp nhất.2–5 Vận động viên và những người tham gia thể thao có nguy cơ mắc bệnh lý gân cơ ụ ngồi cẳng chân cao hơn với tỷ lệ 12-31%.6 Trong khi đó viêm túi thanh dịch ảnh hưởng đến 8, 6 triệu người Mỹ hàng năm, cao hơn ảnh hưởng của viêm khớp dạng thấp (VKDT) và Lupus ban đỏ hệ thống (SLE) . Có hơn 140 túi thanh dịch đã được mô tả trong cơ thể con người, xung quanh khớp háng có 18 loại trong đó viêm túi thanh dịch ụ ngồi, túi thanh dịch mấu chuyển lớn, túi thanh dịch cơ thắt lưng chậu là hay gặp nhất. 7 Do đặc điểm giải phẫu vị trí nằm cạnh nhiều cấu trúc khác nhau trong vùng mông nên triệu chứng lâm sàng ở bệnh nhân đau vùng ụ ngồi có thể giống các nguyên nhân khác dẫn đến chẩn đoán không chính xác, làm việc điều trị gặp nhiều khó khăn và kéo dài.8 Chẩn đoán nguyên nhân đau vùng ụ ngồi do viêm túi thanh dịch ụ ngồi và bệnh lý gân cơ ụ ngồi cẳng chân có thể dựa vào các triệu chứng lâm sàng. Tuy nhiên khi triệu chứng lâm sàng không điển hình thì chẩn đoán đau vùng ụ ngồi sẽ gặp nhiều khó khăn. Siêu âm giúp chẩn đoán viêm túi thanh dịch và bệnh lý gân khi triệu chứng lâm sàng không rõ ràng và cần phân biệt với các nguyên nhân gây đau vùng ụ ngồi khác .9,10 Siêu âm là phương pháp không xâm lấn, giúp chẩn đoán nhanh chóng và hiệu quả. Siêu âm dễ thực hiện và chi phí thấp hơn nhiều so với cộng hưởng từ. Theo nghiên cứu của Kim.S.M và cộng sự (2002) về đặc điểm hình ảnh siêu âm viêm túi thạch dịch ụ ngồi trên 31 bệnh nhân cho thấy siêu âm có ưu điểm hơn cộng hưởng từ hoặc cắt lớp vi tính khi đánh giá viêm túi thanh dịch ụ ngồi với hình ảnh nang có vỏ, trong có vách hoặc nốt tăng âm chứa dịch giảm âm. Siêu âm không gây ảnh hưởng bởi tia xạ và chi phí thấp hơn.9 Chẩn đoán viêm gân cơ ụ ngồi cẳng chân và viêm túi thanh dịch ụ ngồi bằng siêu âm là một phương pháp đơn giản, dễ áp dụng tại nhiều tuyến y tế. Tuy nhiên tại Việt Nam chưa có nghiên cứu về đặc điểm lâm sàng và siêu âm trên bệnh nhân đau vùng ụ ngồi vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đặc điểm lâm sàng và siêu âm của bệnh nhân đau vùng ụ ngồi” với 2 mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng, siêu âm và các yếu tố liên quan ở bệnh nhân viêm túi thanh dịch ụ ngồi. 2. Mô tả đặc điểm lâm sàng, siêu âm và các yếu tố liên quan ở bệnh nhân viêm gân cơ ụ ngồi cẳng chân.