ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG SA SÚT TRÍ TUỆ Ở BỆNH NHÂN ALZHEIMER

Abstract

Bệnh Alzheimer là một rối loạn thoái hóa thần kinh mạn tính tiến triển, là nguyên nhân phổ biến nhất gây sa sút trí tuệ. Ước tính có khoảng 50 triệu người trên thế giới mắc sa sút trí tuệ, trong đó bệnh Alzheimer chiếm 60-80%1. Bệnh Alzheimer ảnh hưởng đến khoảng 6% dân số trên 65 tuổi và tỷ lệ này tăng dần theo tuổi2, trung bình cứ 65 giây lại có một ca mắc Alzheimer mới3. Bệnh Alzheimer đặc trưng bởi hội chứng sa sút trí tuệ với ba nhóm triệu chứng: nhóm triệu chứng nhận thức, nhóm triệu chứng ngoài nhận thức và biểu hiện suy giảm các hoạt động sống hàng ngày4. Hội chứng sa sút trí tuệ là cốt lõi và là tiêu chuẩn chẩn đoán đầu tiên của bệnh Alzheimer theo ICD-10 và DSM-5. Hội chứng này được đánh giá dựa trên biểu hiện lâm sàng và bằng các trắc nghiệm tâm lý đánh giá nhận thức. Trí tuệ bao gồm sự kết hợp nhiều phương diện của quá trình nhận thức như tri giác, tư duy, trí nhớ, ngôn ngữ, hoạt động có ý chí... Đó là năng lực sử dụng não bộ với các khả năng tâm thần, các kinh nghiệm và tri thức đã tích lũy được để hình thành những nhận thức và phán đoán mới, giúp con người hoạt động có hiệu quả nhất trong thực tế khách quan. Sa sút trí tuệ bao gồm mất năng lực phán đoán, rối loạn trí nhớ, biến đổi nhân cách, rối loạn tác phong và mất khả năng thích nghi với cuộc sống. Các thiếu hụt về nhận thức trong sa sút trí tuệ kèm theo các rối loạn về tâm thần hành vi gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng hoạt động hàng ngày và chất lượng sống của bệnh nhân. Bệnh Alzheimer tạo ra gánh nặng về bệnh tật và chi phí y tế vô cùng to lớn, ước tính lên tới 259 tỷ đô la mỗi năm cho nhóm bệnh nhân từ 65 tuổi trở lên, chi phí cho mỗi người gấp 3 lần so với một người già không mắc bệnh Alzheimer5. Chính vì vậy việc phát hiện sớm và điều trị bệnh Alzheimer là mục tiêu luôn được quan tâm nghiên cứu. Hiện nay ở Việt Nam đã có một số nghiên cứu về bệnh Alzheimer và sa sút trí tuệ trong bệnh Alzheimer, tuy nhiên thời gian, đối tượng nghiên cứu và cách tiếp cận triệu chứng có sự khác biệt với nhau, trong khi bệnh cảnh rất phức tạp và có nhiều yếu tố có thể cùng góp phần vào sự đa dạng về các triệu chứng bệnh. Do đó cần có thêm các nghiên cứu để làm rõ hơn về triệu chứng sa sút trí tuệ ở bệnh nhân Alzheimer, từ đó cung cấp hiểu biết đầy đủ cho việc đánh giá, chẩn đoán và điều trị bệnh. Với những lý do trên, chúng tôi thực hiện đề tài “Đặc điểm lâm sàng sa sút trí tuệ ở bệnh nhân Alzheimer” với mục tiêu:¬¬¬¬ Mô tả đặc điểm lâm sàng sa sút trí tuệ ở bệnh nhân Alzheimer điều trị nội trú từ tháng 08 năm 2019 tới tháng 06 năm 2020.