NGHIÊN CỨU HÌNH THÁI ĐƯỜNG VỠ TRONG CHẤN THƯƠNG XƯƠNG THÁI DƯƠNG

Abstract

Chấn thương sọ não gặp phổ biến ở các trung tâm chấn thương do số lượng các vụ tai nạn giao thông hàng năm. Theo nghiên cứu, khoảng 22% các trường hợp chấn thương sọ có chấn thương xương thái dương1. Và phần lớn các chấn thương xương thái dương cũng là do tai nạn giao thông. Chấn thương xương thái dương có tỉ lệ mắc đáng kể và có nguy cơ gây tử vong. Xương thái dương chứa nhiều cấu trúc quan trọng, tất cả đều có nguy cơ tổn thương khi có chấn thương xương thái dương, gồm thần kinh mặt, thần kinh tiền đình- ốc tai, ốc tai và mê đạo, chuỗi xương con, màng nhĩ, ống tai ngoài, khớp thái dương hàm, các dây thần kinh sọ ở phía dưới, tĩnh mạch và động mạch cảnh. Phá hủy mỗi cấu trúc giải phẫu đều có nguy cơ dẫn đến những di chứng trong thời gian ngắn hoặc kéo dài. Các cấu trúc nội sọ gần kề như thùy thái dương và màng não, thần kinh vận nhãn ngoài và cuống não cũng có thể bị tổn thương khi có chấn thương xương thái dương. Chấn thương xương thái dương có thể bộc lộ các thành phần trong sọ, kết quả gây rò dịch nào tủy, viêm màng não và thoát vị não. Vì chấn thương xương thái dương có thể xảy ra ở những người bị thay đổi ý thức và/ hoặc tổn thương cơ quan nghiêm trọng, nên việc khám thực thể đánh giá tình trạng chức năng có thể bị hạn chế. Tuy nhiên, nếu chấn thương xương thái dương và biến chứng của nó nếu không được phát hiện kịp thời, bệnh nhân có thể bị tàn tật vĩnh viễn, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Do đó ý nghĩa của hệ thống phân loại hình thái đường vỡ trong chấn thương xương thái dương không chỉ nằm ở khả năng mô tả vị trí giải phẫu và hướng của đường vỡ mà còn ở khả năng dự đoán các di chứng tiềm ẩn của vỡ xương. Với sự ra đời của các kỹ thuật hình ảnh hiện đại, chụp cắt lớp vi tính (CLVT) có độ phân giải cao đã trở thành một công cụ không thể thiếu để chẩn đoán và phân loại vỡ xương thái dương. Hình thái đường vỡ trong chấn thương xương thái dương được phân loại phù hợp với lâm sàng dựa trên hình ảnh CLVT sẽ tập trung tốt hơn vào các di chứng có thể xảy ra. Hiện nay trên thế giới, ngoài hệ thống phân loại cổ điển và phân loại dựa vào mê đạo xương thường được sử dụng, còn một số hạn chế nhất định thì một hệ thống phân loại mới hơn mô tả hình thái đường vỡ xương thái dương dựa trên hình ảnh cắt lớp vi tính mô tả sự liên quan của đường vỡ với xương đá cùng với các phân loại phụ bổ sung được chứng minh là đơn giản và có tương quan tốt với với các biến chứng lâm sàng của chấn thương xương thái dương như tổn thương dây thần kinh mặt, giảm thính lực, rò dịch não tủy mà không làm mất đi khả năng mô tả đường vỡ2. Tuy nhiên ở nước ta hiện nay, hệ thống phân loại này vẫn chưa được ứng dụng nhiều. Vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài “NGHIÊN CỨU HÌNH THÁI ĐƯỜNG VỠ TRONG CHẤN THƯƠNG XƯƠNG THÁI DƯƠNG ” nhằm mục tiêu: 1. Mô tả đường vỡ xương thái dương trên phim chụp cắt lớp vi tính- đối chiếu với phân loại hiện nay. 2. Đối chiếu đường vỡ xương thái dương trên cắt lớp vi tính với lâm sàng chấn thương xương thái dương.