ĐÁNH GIÁ VAI TRÒ CỦA SIÊU ÂM ĐƯỜNG DẪN TINH Ở NHỮNG BỆNH NHÂN KHÔNG CÓ TINH TRÙNG

Abstract

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, vô sinh ảnh hưởng đến khoảng 10 - 15% các cặp vợ chồng trên toàn thế giới, tương ứng 48,5 triệu cặp vợ chồng. Trong đó, tỷ lệ vô sinh nam và vô sinh nữ là tương đương 1. Theo Tổ chức y tế thế giới, một cặp nam nữ không thể có thai sau một năm quan hệ tình dục thường xuyên mà không dùng biện pháp tránh thai nào, được coi là vô sinh 2. Ở nam giới các nguyên nhân gây vô sinh rất đa dạng; có thể kể tới như viêm nhiễm đường sinh dục, bất thường về gen, rối loạn nội tiết tố, giãn tĩnh mạch tinh, rối loạn miễn dịch, suy sinh dục, các dị tật bẩm sinh đường tiết niệu sinh dục nam…3. Vô sinh không có tinh trùng trong tinh dịch (Azoospermia) là sự vắng mặt hoàn toàn của tinh trùng trong ít nhất hai mẫu tinh dịch khác nhau đã được ly tâm. Trong đó một số nguyên nhân do tắc nghẽn đường dẫn tinh có thể sửa chữa được 4. Trong nỗ lực tìm kiếm nguyên nhân gây vô sinh nam, siêu âm bìu tinh hoàn và siêu âm qua đường trực tràng là một công cụ hữu hiệu, vừa giúp phát hiện, theo dõi hiệu quả điều trị, vừa là công cụ hỗ trợ các phương pháp hỗ trợ sinh sản. Theo khuyến nghị của Hội Tiết niệu Châu Âu ngoài việc thăm khám ngoài, siêu âm bìu có thể hữu ích trong việc tìm các dấu hiệu tắc nghẽn (ví dụ: mào tinh hoàn phình to với tổn thương dạng nang, hoặc không có ống dẫn tinh) và có thể cho thấy dấu hiệu của rối loạn chức năng tinh hoàn (ví dụ: tinh hoàn không đồng nhất cấu trúc và vi vôi hóa). Đối với những bệnh nhân có thể tích tinh dịch thấp và nghi ngờ tắc nghẽn ở xa, siêu âm qua trực tràng (TRUS) là cần thiết 5. Tại Việt Nam, đã có những nghiên cứu về siêu âm đường trực tràng (TRUS) ở những bệnh nhân vô sinh. Theo Phạm Văn Bùi trong 6 tháng (Từ 11/ 2002 đến 04/ 2003) tại Bệnh viện Từ Dũ 6. Nhóm các tác giả Trần Văn Sáng, Nguyễn Thành Như, Vũ Lê Chuyên trong 1 năm (từ 2001 đến 2002) tại Bệnh viện Bình Dân7. Tuy nhiên các nghiên cứu này thực hiện từ cách đây rất nhiều năm. Thời điểm đó, siêu âm qua đường trực tràng còn nhiều hạn chế như gây đau rát cho bệnh nhân, độ phân giải không cao, không phát hiện được các tổn thương rất nhỏ trên ống dẫn tinh. Do đó các tác giả trên vẫn khuyến nghị siêu âm không thể thay thế chụp ống dẫn tinh – một phương pháp can thiệp có xâm lấn, có khả năng gây xơ hóa ống dẫn tinh. Ngày nay, khoa học kỹ thuật không ngừng phát triển, siêu âm ngày càng chứng minh ưu thế vượt trội của mình so với phương pháp truyền thống và đang dần thay thế chụp ống dẫn tinh trong quy trình thường quy. Để đánh giá một cách khách quan những giá trị của siêu âm trong chẩn đoán nguyên nhân vô sinh nam, đặc biệt là những bệnh nhân có tắc nghẽn trên ống dẫn tinh, chúng tôi tiến hành nghiên cứu “Đánh giá vai trò của siêu âm đường dẫn tinh ở những bệnh nhân không có tinh trùng” với hai mục tiêu nghiên cứu chính sau đây: 1- Mô tả đặc điểm hình ảnh siêu âm đường dẫn tinh ở bệnh nhân không có tinh trùng. 2- Đối chiếu hình ảnh siêu âm với kết quả sinh thiết ở bệnh nhân không có tinh trùng.