ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG CỦA THUỐC HOẠT HUYẾT NHẤT NHẤT TRÊN BỆNH NHÂN ĐAU BỤNG KINH NGUYÊN PHÁT

Abstract

Phụ nữ khi hành kinh có thể có những dấu hiệu như mỏi lưng, cuộn bụng trước hoặc trong khi hành kinh nhưng những dấu hiệu này không nặng nề và có nhiều trường hợp hết cảm giác khó chịu khi huyết kinh chảy ra 1. Đau bụng kinh là hành kinh có đau bụng, đau xuyên ra cột sống, lan xuống hai đùi và có thể lan ra toàn bộ bụng, kèm theo đau đầu, căng vú, buồn nôn… 2. Đau bụng kinh là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của đau vùng chậu và rối loạn kinh nguyệt 3. Đây là một trong những bệnh lý thường gặp ở phụ nữ khi đến chu kỳ kinh nguyệt, và phổ biến ở đối tượng thanh thiếu niên. Tỷ lệ đau bụng kinh được ước tính cao, dao động từ 45% đến 93% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản 4,5, thường gặp nhất ở thanh thiếu niên 6,7. Có khoảng 50% phụ nữ có biểu hiện đau bụng kinh nhẹ, 15% phụ nữ có biểu hiện đau bụng kinh nặng gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt hằng ngày; những trường hợp này dùng giảm đau bằng các thuốc thông thường không có hiệu quả 8. Nhiều nghiên cứu cho thấy đau bụng kinh ảnh hưởng lớn đến cuộc sống phụ nữ, dẫn đến hạn chế các hoạt động hàng ngày 9,10, ảnh hưởng đến khả năng làm việc, học tập trong một đến ba ngày mỗi chu kỳ kinh nguyệt 11,12,13,14, có tác động tiêu cực đến tâm trạng, gây lo lắng và trầm cảm 15,16. Tuy nhiên, hiện nay đau bụng kinh vẫn được chấp nhận như một phần bình thường của chu kỳ kinh nguyệt, dẫn đến tình trạng nhiều phụ nữ chấp nhận và không tới các cơ sở y tế để thăm khám hay điều trị 17,18. Về cơ bản đau bụng kinh chia làm hai loại là đau bụng kinh nguyên phát hay còn gọi là đau bụng kinh cơ năng và đau bụng kinh thứ phát. Đau bụng kinh nguyên phát là tình trạng đau bụng khi hành kinh của một chu kỳ kinh nguyệt có rụng trứng nhưng thăm khám không tìm thấy một nguyên nhân thực thể nào. Đau bụng kinh nguyên phát gặp ở khoảng 75% trường hợp đau bụng kinh 19. Đau bụng kinh thứ phát là đau bụng kinh khi tìm thấy có nguyên nhân hay bệnh lý gây ra tình trạng này ví dụ như lạc nội mạc tử cung, viêm dính tử cung, u xơ tử cung… Đối với đau bụng kinh thứ phát có thể giải quyết triệt để khi tìm được rõ ràng nguyên nhân gây bệnh. Còn đa số các trường hợp đau bụng kinh nguyên phát thì nếu không phải là điều trị triệu chứng thì thường chỉ là điều trị phòng chừng. Điều trị đau bụng kinh nguyên phát hiện nay chủ yếu vẫn là điều trị nội khoa, sử dụng các loại thuốc giảm đau NSAID, thuốc tránh thai… Tuy nhiên những thuốc này có nhiều tác dụng phụ như viêm loét dạ dày - tá tràng, đau đầu chóng mặt, rối loạn kinh nguyệt... Theo Y học cổ truyền (YHCT), đau bụng kinh hay còn gọi là thống kinh chủ yếu do khí trệ, huyết ứ, hoặc do khí huyết hư không vận hành gây đau. Theo nguyên lý điều trị của YHCT, các thuốc YHCT có tác dụng hoạt huyết, bổ huyết, khứ ứ giảm đau, có thể điều trị lâu dài và có ít tác dụng phụ hơn 20. Hiện nay, thuốc Hoạt huyết Nhất Nhất (do Công ty trách nhiệm hữu hạn TNHH Dược phẩm Nhất Nhất sản xuất) là thuốc có nguồn gốc dược liệu, có tác dụng bổ huyết, hoạt huyết và điều trị trong các chứng huyết hư, ứ trệ. Sản phẩm này đã được lưu hành rộng rãi tại Việt Nam. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào đánh giá về tác dụng điều trị đau bụng kinh ở phụ nữ. Chính vì những lý do trên, nghiên cứu “Đánh giá tác dụng của thuốc Hoạt huyết Nhất Nhất trên bệnh nhân đau bụng kinh nguyên phát” được tiến hành nhằm hai mục tiêu: 1. Đánh giá tác dụng của thuốc Hoạt huyết Nhất Nhất trên bệnh nhân đau bụng kinh nguyên phát. 2. Theo dõi tác dụng không mong muốn của thuốc Hoạt Huyết Nhất Nhất.