MÔ TẢ ĐẶC ĐIỂM THƯƠNG TỔN RÁM MÁ TRÊN HÌNH ẢNH DERMOSCOPY

Abstract

Rám má (melasma) là một bệnh lý tăng sắc tố, lành tính ở da, biểu hiện là những mảng sắc tố nâu, đen hoặc đen nâu thường phân bố ở hai gò má là kết quả do tăng sắc tố melanin ở trong da.1 Rám má hay gặp, thường dai dẳng, điều trị khó khăn, ảnh hưởng đến thẩm mỹ nên nhu cầu điều trị cao. Những năm gần đây, nhiều bằng chứng và nghiên cứu đã phát hiện những cơ chế bệnh sinh rám má mới như tăng sinh mạch máu, lão hóa da... Những cơ chế này có liên quan mật thiết với các yếu tố như bức xạ UV, hormon và yếu tố di truyền. Tuy nhiên, hiện nay chưa có nhiều nghiên cứu về đặc điểm mạch máu và các yếu tố liên quan ở bệnh nhân rám má đặc biệt ở Việt Nam. Điều này thực sự thiếu sót cho thực hành lâm sàng bởi đã có những báo cáo điều trị đích tác động vào giãn mạch và lão hóa da cho kết quả và tiên lượng tốt. Ví dụ như điều trị rám má và giãn mạch bằng laser màu PDL kết hợp thuốc bôi 03 thành phần, acid tranexamic.27,60 Trong khi đó những công cụ như colorimetry, sinh thiết da không có khả năng cho hình ảnh trực quan, chính xác của mạch máu ở bệnh nhân rám má. Dermoscopy giúp phát hiện được giãn mạch rõ ràng, trực quan, an toàn, bệnh nhân chỉ phải chi trả ít trong khi những công cụ trước đây như đèn Wood, colorimetry, sinh thiết da... không thể làm được. Điều này hứa hẹn dermoscopysẽ là công cụ chẩn đoán lâm sàng giúp phát hiện mạch máu trên bệnh nhân rám má, từ đó giúp đưa ra các lựa chọn điều trị nhắm đích trên lâm sàng giúp cải thiện kết quả và tiên lượng điều trị rám má. Phân loại rám má theo độ sâu của sắc tố (thượng bì, trung bì hay hỗn hợp) giúp chẩn đoán, điều trị và tiên lượng tuy còn nhiều thách thức. Theo một số tác giả, đèn Wood chỉ cung cấp hình ảnh về sự tương phản của sắc tố, đôi khi phân loại độ sâu rám má không rõ ràng, chỉ phù hợp với type da I-II trong khi với type da III-IV của người châu Á, không cho kết quả tương xứng mô học, kém chính xác.43 Dermoscopy giúp cung cấp hình ảnh sắc tố rõ ràng và hỗ trợ việc xác định độ sâu của rám má.49,59 Những nghiên cứu gần đây trên thế giới đã chỉ ra rằng dermoscopy khả năng biểu lộ, phóng đại các thương tổn sắc tố rõ ràng và có liên hệ khoa học với mô bệnh học. Dù không phải là tiêu chuẩn vàng, dermoscopy vẫn là công cụ hỗ trợ đắc lực cho chẩn đoán các thương tổn sắc tố vùng mặt, tránh việc xâm lấn, để lại dấu tích như sinh thiết da.54 Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: "Mô tả đặc điểm thương tổn rám má trên hình ảnh dermoscopy" với 2 mục tiêu sau: 1. Khảo sát đặc điểm lâm sàng và yếu tố liên quan bệnh rám má tại Bệnh viện da liễu Trung ương từ tháng 10/2019 đến tháng 07/2020. 2. Mô tả thương tổn rám má trên hình ảnh dermoscopy.