ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN TRÊN BỆNH NHÂN UNG THƯ TỤY GIAI ĐOẠN MUỘN TẠI BỆNH VIỆN K.

Abstract

Ung thư tụy là một loại u ác tính có nguồn gốc từ các tế bào của mô tụy. Trong đó hơn 95% là ung thư biểu mô tuyến của tụy xuất phát từ phần tụy ngoại tiết được gọi là ung thư tụy ngoại tiết, khoảng 5% ung thư phát triển từ tế bào đảo tụy thuộc phần tụy nội tiết và được xếp vào nhóm u thần kinh nội tiết.1 Theo GLOBOCAN 2020, ung thư tụy có tỷ lệ mắc đứng thứ 12 trên thế giới, với 495,773 ca (chiếm 2.6%) chẩn đoán mới. Tuy nhiên, số bệnh nhân tử vong do ung thư tụy lại đứng thứ 7 trong tất cả các loại ung thư, với 466,003 ca (chiếm 4.7%).2 Tại Hoa Kỳ, ung thư tụy là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 4 cả hai giới, có tỷ lệ sống sau 5 năm thấp nhất (6%) và kỳ vọng sống ngắn nhất (6 tháng) khi so sánh với các bệnh ung thư khác.3 Năm 2020, tại Việt Nam có 1.113 ca ung thư tụy mới chẩn đoán và 1.066 ca tử vong.4 Độ tuổi trung bình mắc ung thư tụy là 65 tuổi, tỷ lệ mắc cao nhất gặp ở tuổi 70-89, dưới 50 tuổi tỷ lệ mắc chỉ <10%.3 Các yếu tố: hút thuốc lá, uống rượu, béo phì, đái tháo đường, viêm tụy mạn…. cũng có liên quan đến bệnh sinh ung thư tụy.5–9 Nhờ những tiến bộ của y học nên việc chẩn đoán ung thư tụy đã có nhiều cải thiện. Tuy vậy do các triệu chứng bệnh thường xuất hiện muộn và không đặc hiệu mà 80% bệnh nhân ung thư tụy được chẩn đoán ở giai đoạn tiến triển tại chỗ và di căn xa, không còn khả năng điều trị triệt căn.1,3 Với ung thư tụy ở giai đoạn muộn, tùy vào triệu chứng lâm sàng, thể trạng và mong muốn của bệnh nhân, sẽ có nhóm bệnh nhân được thực hiện các phẫu thuật/thủ thuật chăm sóc giảm nhẹ, điều trị hóa chất, hoặc từ chối điều trị. Hóa chất toàn thân là phương pháp điều trị cơ bản với mục đích giảm nhẹ triệu chứng và cải thiện thời gian sống thêm. Có nhiều phác đồ hóa chất đã được áp dụng trong thực hành lâm sàng, trong đó phác đồ nền tảng Gemcitabine đơn thuần hoặc kết hợp, mFOLFIRINOX vẫn được xem là phác đồ tối ưu cho điều trị ung thư tụy giai đoạn tiến triển, di căn.10–13 Ngoài ra các phẫu thuật, can thiệp chăm sóc giảm nhẹ như giải quyết tình trạng tắc mật và hẹp môn vị cho bệnh nhân giúp cải thiện chất lượng cuộc sống ở bệnh nhân ung thư tụy.14,15 Hiện nay ở Việt Nam, có ít nghiên cứu hóa chất và thường tiến hành trên cỡ mẫu tương đối nhỏ. Thiếu thống kê về thời gian sống thêm của bệnh nhân chăm sóc giảm nhẹ và từ chối điều trị. Để góp phần nhìn nhận tổng quan về điều trị ung thư tụy hiện nay và một số yếu tố liên quan đến thời gian sống thêm của bệnh nhân, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đánh giá kết quả điều trị và một số yếu tố liên quan trên bệnh nhân ung thư tụy giai đoạn muộn tại Bệnh viện K”