“Nhận xét đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và điều trị u tuyến thượng thận”

Abstract

Tuyến thượng thận gồm 2 tuyến nhỏ nằm ở cực trên 2 thận, tiết ra các hormone có vai trò quan trọng tham gia vào quá trình chuyển hóa đường và điện giải, điều hòa huyết áp và giúp cơ thể chống stress. TTT là tuyến nội tiết đóng vai trò sinh mạng của cơ thể. U tuyến thượng thận là một bệnh tương đối hiếm gặp. Tỷ lệ mắc bệnh trong dân số chưa được biết rõ. Tỷ lệ phát hiện u tuyến thượng thận khoảng 2 trên một triệu dân, giá trị này trên thực tế có thể cao hơn do sự gia tăng của các khối u tuyến thượng thận phát hiện tình cờ. Tỷ lệ u thượng thận phát hiện tình cờ dao động từ 2 – 10%, tăng dần theo tuổi.1,2 Bệnh lý u TTT biểu hiện trên lâm sàng những triệu chứng và hội chứng khác nhau tùy thuộc vào bản chất của khối u, là vùng tủy hay vùng vỏ, lành tính hay ác tính, tiết hormone hay không tiết. Khối u thượng thận tăng tiết hormone sẽ gây ra các thay đổi có thể nhận thấy được trên lâm sàng và xét nghiệm như hội chứng Conn, hội chứng Cushing, hội chứng Apert – Gallais. Các khối u không tiết thường được phát hiện tình cờ khi thăm khám các bệnh lý khác ngoài tuyến thượng thận. Vì vậy, để chẩn đoán u tuyến thượng thận, người ta dựa vào cả lâm sàng, xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh. Ngày nay, nhờ có tiến bộ y học, đặc biệt là các phương tiện chẩn đoán hình ảnh mà u tuyến thượng thận ngày càng được phát hiện nhiều hơn, ở giai đoạn sớm hơn tạo thuận lợi cho việc điều trị. Điều trị u vỏ tuyến thượng thận gồm điều trị nội khoa và ngoại khoa. Phẫu thuật u tuyến thượng thận được áp dụng ngày càng có nhiều tiến bộ, đặc biệt là kỹ thuật nội soi, giúp làm giảm các biến chứng do phẫu thuật và rút ngắn thời gian nằm viện cho bệnh nhân. Tuy nhiên, để quyết định thành công trong điều trị một bệnh nhân u tuyến thượng thận, bệnh nhân cần được chẩn đoán một cách chính xác, chuẩn bị nội khoa cẩn thận trước mổ và theo dõi sát sau mổ. Do đó, các bác sỹ lâm sàng cần có hiểu biết về u tuyến thượng thận, đặc biệt phải tùy theo từng loại u TTT tiết ra các loại hormone khác nhau, gây ra các rối loạn khác nhau mà có biện pháp điều trị thích hợp. Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu tiến hành ở trên bệnh nhân u TTT. Tại Việt Nam cũng có một số nghiên cứu về u TTT như tác giả Đỗ Trung Quân, Lê Thị Vân Anh, Dương Thị Mai Chi…3–5 Tuy nhiên các nghiên cứu chưa có nghiên cứu nào thực hiện tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội và để góp phần làm phong phú thêm các nghiên cứu về u TTT, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nhận xét đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và điều trị u tuyến thượng thận” với 2 mục tiêu: 1. Nhận xét đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh nhân u tuyến thượng thận. 2. Nhận xét đặc điểm kết quả điều trị một số u tuyến thượng thận thường gặp.