DỊCH VỤ CHĂM SÓC SỨC KHOẺ TẠI NHÀ THEO MÔ HÌNH BUURTZORG CÓ KẾT NỐI Y TẾ TỪ XA CỦA NGƯỜI DÂN TẠI QUẬN NAM TỪ LIÊM, HÀ NỘI NĂM 2021 VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN

Abstract

Chăm sóc sức khoẻ (CSSK) tại nhà bởi các cán bộ y tế được đào tạo là một mô hình đã được triển khai từ lâu và tại nhiều quốc gia. Nhu cầu này ngày càng gia tăng, nhất là tại các quốc gia có tốc độ già hoá và tỷ lệ bệnh không lây nhiễm tăng nhanh như Việt Nam, do người cao tuổi bị bệnh mạn tính là đối tượng rất thích hợp cho CSSK tại nhà. Đặc biệt là trong và sau Đại dịch COVID-19, người dân không chỉ nhận thức được việc CSSK tại nhà sẽ giảm đáng kể chi phí cho ăn ở, đi lại, giảm thời gian chờ đợi, mà còn phòng được cả vấn đề lây nhiễm chéo do các bệnh truyền nhiễm nếu người bệnh đến khám, điều trị tại các cơ sở y tế. Ngoài ra, với sự phát triển rất nhanh của khoa học công nghệ trong y tế, ngày càng có nhiều giải pháp công nghệ, phương tiện chẩn đoán, theo dõi, chăm sóc, điều trị người bệnh có thể được áp dụng trong CSSK tại nhà. Với sự phát triển của cuộc cách mạng 4.0, hiện người bệnh còn có thể được khám, tư vấn, điều trị và theo dõi tại nhà bởi các giáo sư, bác sỹ, điều dưỡng có kinh nghiệm đang công tác tại các cơ sở y tế thông qua hệ thống y tế từ xa (telemedicine). Điều này càng thúc đẩy sự gia tăng nhu cầu CSSK tại nhà. Mặc dù nhu cầu và khả năng cung cấp các dịch vụ cho CSSK tại nhà ngày càng cao nhưng các dịch vụ CSSK tại nhà ở Việt Nam vẫn chưa được phát triển do bác sỹ gia đình hiện mới được đào tạo thêm 3 tháng từ bác sỹ đa khoa, trong khi đào tạo điều dưỡng ở Việt Nam mới chỉ tập trung vào đào tạo để làm việc trong bệnh viện mà chưa hướng đến việc đào tạo để có thể CSSK độc lập tại nhà nên cả bác sỹ gia đình và điều dưỡng đều chưa đủ uy tín và chưa tự tin để tham gia các dịch vụ CSSK tại nhà, trong khi người dân lại còn có thói quen khi ốm muốn được khám, điều trị bởi các bác sỹ, điều dưỡng có kinh nghiệm tại các bệnh viện tuyến trên. Để giải quyết các bất cập nêu trên, Bộ Y tế đang phối hợp với Trường và Bệnh viện Đại học Y Hà Nội triển khai dự án Tăng cường CSSK tại nhà có kết nối với Bệnh viện qua hệ thống telemedicine, dự kiến triển khai thí điểm tại quận Nam Từ Liêm. Trong quá trình phát triển đề cương, Dự án đã tiếp cận với tổ chức CSSK tại nhà Buurtzorg của Hà Lan và Tổ chức này hiện đã đồng ý chuyển giao mô hình này cho Việt Nam để triển khai thí điểm. Đây là tổ chức được thành lập tại Hà Lan vào năm 2007 bởi một điều dưỡng là Ông Jos de Blok và một nhóm nhỏ các điều dưỡng chuyên nghiệp. Mô hình được dựa trên các đội nhỏ của nhân viên điều dưỡng chăm sóc cá nhân, xã hội và lâm sàng cho những người trong nhà riêng của họ, trong một khu dân cư nhất định. Điểm đột phá chính của mô hình này ở chỗ, Buurtzorg có một bộ máy quản lý gián tiếp vô cùng gọn nhẹ, với chi phí cho quản lý chỉ chiếm 8% tổng thu nhập, do vậy Mô hình này hiện đã được triển khai tại 25 quốc gia. Riêng tại Hà Lan mô hình đã phát triển thành một hệ thống với hơn 10.000 điều dưỡng làm việc trong hơn 900 nhóm, chiếm 17% thị phần CSSK tại nhà của Hà Lan nhưng chỉ có 73 người làm các công việc gián tiếp.1 Để khảo sát xem mô hình Buurtzorg có phù hợp với Việt Nam hay không? Liệu mô hình này kết hợp với telemedicine có đáp ứng được nhu cầu CSSK tại nhà tại Việt Nam hay không? Liệu người dân có sẵn sàng chi trả cho dịch vụ telemedicine theo giá mà Bộ Y tế đã đề xuất hay không, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với 2 mục tiêu: 1. Mô tả nhu cầu và khả năng chi trả cho dịch vụ chăm sóc sức khoẻ tại nhà theo mô hình Buurtzorg có kết nối y tế từ xa (Telemedicine) của người dân tại Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội năm 2021. 2. Xác định một số yếu tố liên quan đến nhu cầu và khả năng chi trả cho dịch vụ chăm sóc sức khoẻ tại nhà theo mô hình Buurtzorg có kết nối y tế từ xa (Telemedicine) của người dân tại Quận Nam Từ, Hà Nội năm 2021.