Tình trạnh dinh dưỡng và một số yếu tố liên quan của bệnh nhi dưới 5 tuổi mắc nhiễm khuẩn hô hấp cấp tại Bệnh viện Đa khoa huyện Chương Mỹ năm 2020

Abstract

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng đối với cơ thể con người đặc biệt là đối với sự phát triển của trẻ. Việc thiếu hay thừa dinh dưỡng có thể mang lại những mối nguy hại cho sức khỏe. Dinh dưỡng không đầy đủ sẽ dẫn đến hậu quả trẻ bị suy dinh dưỡng (SDD), khi trẻ bị SDD sẽ phải đối mặt với các nguy cơ như: chậm phát triển trí tuệ, thể chất, tinh thần, dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn cấp tính và là nguyên nhân mắc các bệnh mạn tính không lây khi trưởng thành, thậm chí SDD là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi. Chúng ta đều biết hậu quả của một chế độ ăn thiếu dinh dưỡng dẫn tới giảm khả năng hoạt động của các cơ quan trong cơ thể. Điều này đặc biệt quan trọng đối với trẻ em. Cơ thể trẻ em đáp ứng với chế độ ăn thiếu dinh dưỡng đó là giảm khả năng hoạt động thể lực và chậm tăng trưởng. Khi thiếu dinh dưỡng ở mức vừa thì các ảnh hưởng trên tăng lên và đồng thời các biểu hiện như gầy còm bắt đầu xuất hiện. Ở mức thiếu dinh dưỡng nặng thì các biểu hiện ngừng trệ tăng trưởng, kém hoặc mất khả năng hoạt động thể lực, gầy còm nặng hơn và các biểu hiện lâm sàng xuất hiện (như phù dinh dưỡng, các biến đổi ở da và tóc…) được thấy một cách rõ ràng. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy SDD trong giai đoạn phát triển quan trọng của con người trước và trong quá trình mang thai và trong hai năm đầu đời của trẻ đã “lập trình” cho khả năng của mỗi cá nhân trong việc điều tiết tăng trưởng và ảnh hưởng đến sự phát triển của não bộ. Do đó SDD trong giai đoạn này có thể dẫn đến những tổn thương không hồi phục đối với sự phát triển của não, hệ miễn dịch và tăng trưởng thể lực. Trẻ có não kém phát triển ở những năm đầu đời sẽ có kết quả học tập kém hơn, số năm đến trường ít hơn, ảnh hưởng không tốt kỹ năng làm việc khi trưởng thành, góp phần tạo nên sự chuyển giao nghèo đói từ thế hệ này sang thế hệ khác 1. Mối liên quan giữa SDD và nhiễm khuẩn là một vòng xoắn bệnh lý. Nhiễm trùng làm giảm sự ngon miệng, giảm khả năng tiêu hóa, hấp thu và tăng nhu cầu sử dụng các chất dinh dưỡng. Trẻ bị nhiễm trùng sẽ dẫn đến giảm phát triển cân nặng, chiều cao, giảm miễn dịch và SDD. Trẻ SDD có khả năng miễn dịch kém, lại dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, bệnh thường kéo dài và trầm trọng hơn, nguy cơ tử vong cũng cao hơn trẻ không bị SDD. Tại Việt Nam, theo ước tính của của chương trình nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính (NKHHCT) Quốc gia, có khoảng 25.000 đến 30.000 trẻ dưới 5 tuổi tử vong do NKHHCT hàng năm 2, 3. Mối liên quan giữa SDD và nhiễm khuẩn là một vòng xoắn bệnh lý. Nhiễm khuẩn làm giảm sự ngon miệng, giảm khả năng tiêu hóa, hấp thu và tăng nhu cầu sử dụng các chất dinh dưỡng. Trẻ bị nhiễm khuẩn sẽ dẫn đến giảm phát triển cân nặng, chiều cao, giảm miễn dịch và SDD. Trẻ SDD có khả năng miễn dịch kém, lại dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn, bệnh thường kéo dài và trầm trọng hơn, nguy cơ tử vong cũng cao hơn trẻ không bị SDD 4. Bệnh viện đa khoa Huyện Chương Mỹ tọa lạc tại phía tây thủ đô Hà Nội với diện tích 232,94 km2, dân số 30,5 vạn người, là một huyện ngoại thành với điều kiện kinh tế bán nông nghiệp, số trẻ nhập viện do mắc các bệnh nhiễm khuẩn như viêm phổi, tiêu chảy là hai bệnh phổ biến nhất, đa số bệnh nhân nhập viện chỉ được quan tâm tới bệnh chính mà bỏ qua vấn đề dinh dưỡng. Vì vậy, phát hiện nguy cơ SDD trong bệnh viện đóng vai trò quan trọng trong định hướng phương pháp hỗ trợ, cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho người bệnh, góp phần cải thiện và nâng cao chất lượng điều trị, làm giảm thời gian mắc bệnh, giảm chi phí y tế và biến chứng bệnh. Đề tài “Tình trạnh dinh dưỡng và một số yếu tố liên quan của bệnh nhi dưới 5 tuổi mắc nhiễm khuẩn hô hấp cấp tại Bệnh viện Đa khoa huyện Chương Mỹ năm 2020” được thực hiện với 2 mục tiêu sau: 1. Đánh giá tình trạng dinh dưỡng của bệnh nhi dưới 5 tuổi mắc nhiễm khuẩn hô hấp cấp tại Bệnh viện Đa khoa huyện Chương Mỹ năm 2020 2. Xác định một số yếu tố liên quan đến tình trạng dinh dưỡng của trẻ dưới 5 tuổi mắc nhiễm khuẩn hô hấp cấp tại Bệnh viện Đa khoa huyện Chương Mỹ năm 2020