KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT NỘI SOI SỎI ĐƯỜNG MẬT CHÍNH NGOÀI GAN TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ VIỆT ĐỨC GIAI ĐOẠN 2015 - 2019

Abstract

Sỏi mật là bệnh lý thường gặp ở Việt Nam và các nước trên thế giới. Sỏi đường mật chính ở các nước Âu-Mỹ thường là hậu quả của sự di chuyển của sỏi túi mật vào đường mật chính với tính chất là sỏi cholesteron màu vàng, mật độ mềm, kích thước nhỏ hơn hoặc bằng 5mm1,2. Ở nước ta, sỏi đường mật chính thường được hình thành tại chỗ, kết hợp với yếu tố nhiễm trùng của các vi khuẩn đường ruột ở 93%-98% các trường hợp3. Thành phần hóa học của sỏi là sắc tố mật chiếm 70%-78%, sỏi có kích thước lớn, cứng1,2,4. Bệnh thường gặp và có nhiều biến chứng tại chỗ nguy hiểm như gây tắc mật cấp, thấm mật phúc mạc, viêm phúc mạc mật... Hoặc biến chứng toàn thân như sốc nhiễm trùng, suy thận cấp, viêm tụy cấp và có thể dẫn đến tử vong. Đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về vấn đề này từ thời Pháp thuộc để tìm ra cách điều trị hiệu quả .Sau đó là những nghiên cứu của Huarđ, Autret, Tôn Thất Tùng, Đỗ Đức Vân, Tôn Thất Bách, Nguyễn Tiến Quyết, Nguyễn Ngọc Bích, Đỗ Kim Sơn, Đỗ Tuấn Anh, Trần Bảo Long, Nguyễn Khắc Đức5,6 ... đã nghiên cứu về bệnh lý sỏi mật nhiệt đới ở Việt Nam cùng với các phương pháp điều trị, kết hợp những tiến bộ khoa học kỹ thuật trong chẩn đoán và can thiệp, nhiều kỹ thuật đã được áp dụng để điều trị sỏi mật. Tuy nhiên đến nay phẫu thuật vẫn chiếm vai trò quan trọng. Năm 1890, L .Courvoisier thực hiện lần đầu phẫu thuật mở ống mật chủ lấy sỏi. Từ đó đến nay phẫu thuật kinh điển vẫn đóng vai trò chủ yếu trong điều trị bệnh sỏi mật ở Việt Nam7,8. Từ khi PTNS ra đời nó đang có xu hướng thay thế dần dần con dao mổ kinh điển nhưng nguyên tắc phẫu thuật vẫn không thay đổi. PTNS đã và đang được áp dụng trên nhiều lĩnh vực như: Ngoại ổ bụng, tiết niệu, sản phụ khoa, lồng ngực, xương khớp…. Năm 1991 tại Brisbane Australia lần đầu tiên trên thế giới PTNS được áp dụng vào điều trị sỏi đường mật chính cho kết quả tốt10 . Ở Việt Nam PTNS ổ bụng được thực hiện từ năm 1992 tại bệnh viện Chợ Rẫy- Thành phố Hồ Chí Minh và năm 1993 tại bệnh viện Việt Đức – Hà Nội. Tại Việt Nam đã có các nghiên cứu về áp dụng PTNS để điều trị sỏi đường mật chính ngoài gan của Nguyễn Hoàng Bắc, Đỗ Tuấn Anh, Nguyễn Khắc Đức, Lê Lộc, Nguyễn Ngọc Bích … cho kết quả tốt trên 80% bệnh nhân nghiên cứu. Để đánh giá tình trạng sót sỏi trong mổ các tác giả sử dụng chụp đường mật trong mổ, chụp MRI đường mật kết hợp với đếm sỏi trong mổ… Trong khoảng 10 năm trở lại đây tại bệnh viện Việt Đức đã áp dụng PTNS kết hợp với nội soi đường mật trong mổ một cách hệ thống để đánh giá tình trạng đường mật với nội soi tán sỏi và dẫn lưu đường mật hoặc khâu kín OMC. Với tính chất cấp thiết cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ trong lĩnh vực y học và nhu cầu thực tế của người bệnh, cũng như những lợi ích của một loại phẫu thuật ít xâm hại, PTNS đã khắc phục được các nhược điểm chính của mổ mở như: Người bệnh phải đối đầu với cuộc mổ lớn, vết mổ dài, dễ nhiễm trùng, để lại sẹo xấu, đau sau mổ nhiều, phải dùng nhiều thuốc hỗ trợ, hậu phẫu nặng nề, nằm viện lâu, nguy cơ dính ruột cao...v.v. Đó là nỗi niềm trăn trở của người bệnh cũng như nhiều thầy thuốc cho nên chúng tôi thực hiện đề tài: “Kết quả điều trị phẫu thuật nội soi sỏi đường mật chính ngoài gan tại bệnh viện hữu nghị Việt Đức giai đoạn 2015- 2019” nhằm các mục tiêu sau: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, chỉ định của bệnh lý sỏi đường mật chính ngoài gan được điều trị bằng phẫu thuật nội soi tại bệnh viện hữu nghị Việt Đức giai đoạn 2015- 2019. 2. Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật nội soi sỏi đường mật chính ngoài gan tại bệnh viện hữu nghị Việt Đức giai đoạn 2015- 2019.