ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG NGƯỜI BỆNH SAU GHÉP TIM TỪ NGƯỜI CHO ĐA TẠNG CHẾT NÃO TẠI BỆNH VIỆN HN VIỆT ĐỨC BẰNG CÔNG CỤ SF-36

Abstract

Ghép tim là một phẫu thuật được thực hiện thay thế tim suy hoạt động không hiệu quả của người bệnh bằng quả tim khác từ người hiến chết não phù hợp, là phương pháp điều trị tiêu chuẩn cho người bệnh suy tim giai đoạn cuối khi mà các phương pháp điều trị khác thất bại1. Lịch sử phát triển của phẫu thuật ghép tim trên người có một khoảng thời gian dài tới 62 năm kể từ khi Alexis Carrel và Charles Guthrie tại Đại học tổng hợp Chicago (Hoa Kỳ) tiến hành ca ghép tim thực nghiệm đầu tiên năm1905 2, và Christiaan Barnard ở Cape Town (Nam Phi) đã thực hiện ca ghép tim đầu tiên trên người ngày 3/12/1967 3,4. Theo báo cáo tổ chức ghép tim phổi quốc tế đến tháng 06/2017 trên toàn thế giới có 477 trung tâm phẫu thuật tim. Số lượng người bệnh được ghép tim là 141,268 người bệnh, và từ 01/6/2016 đến 30/7/2017 đã có 5,149 người bệnh được ghép tim5. Tại Việt nam ghép tim từ người cho đơn tạng chết não ngày 17/6/2010 tại bệnh viện 103 và từ người cho đa tạng chết não tại bệnh viện Hữu nghị Việt Đức 14/4/2011. Tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức ghép tim đã thành thường quy và trung bình mỗi năm ghép 3-5 người bệnh gần 10 năm tại đây6. - Năm 2018, Theo báo cáo của tổ chức Ghép tim phổi quốc tế: Tỉ lệ sống thêm 4, 10 và 18 năm lầm lượt là 75 %, 50%,và 25% 5. Tỷ lệ sống sau ghép tim đã được cải thiện, ngày nay hầu hết các quốc gia có ghép tim quốc gia đánh giá thành công của ghép tim không chỉ là kỹ thuật mà còn là chất lượng cuộc sống người bệnh sau ghép.Chất lượng cuộc sống người bệnh sau ghép trở thành một tiêu chí đánh giá quan trọng của phẫu thuật đối với người bệnh còn sống sau ghép7, 8. - Nhiều bộ công cụ đánh giá chất lượng cuộc sống từ quan điểm của bệnh nhân.Tuy nhiên SF-36 là bộ công cụ được sử dụng nhiều nhất, từ năm 1988 và dùng rộng rãi hơn 60 quốc gia, với 36 câu thuộc 8 lĩnh vực sức khoẻ (thể chất, giới hạn hoạt động, cảm nhận đau đớn, sức khoẻ tổng quát, sinh lực, xã hội, xúc cảm, tinh thần) chia 2 nhóm thể chất và tinh thần. Người bệnh tự điền câu trả lời hoặc do người phỏng vấn trực diện hay qua điện thoại. Đã được sử dụng trong nhiều nghiên cứu trên quần thể khác nhau cho kết quả tốt vì có độ nhạy và có độ tin cậy cao10. Do vậy đánh giá chất lượng cuộc sống người bệnh sau ghép tim thì công cụ SF-36 là bộ công cụ được lựa chọn nhiều nhất11,12-17. Kết quả dựa trên chất lượng cuộc sống(CLCS) người bệnh ngày càng được nhấn mạnh khi đánh giá hiệu quả điều trị tổng thể. Các kết quả như vậy bao gồm các biện pháp nâng cao CLCS liên quan đến sức khỏe, là nguồn thông tin có giá trị trong việc xác định liệu người bệnh có được chăm sóc tốt bởi ngành y tế và với mục đích: 1) lập kế hoạch chăm sóc lâm sàng cho bệnh nhân; 2) như một thước đo kết quả trong các thử nghiệm lâm sàng và nghiên cứu dịch vụ y tế; 3) đánh giá nhu cầu sức khỏe của cộng đồng; và 4) hỗ trợ phân bổ nguồn lực hiệu quả18,19,20. Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu CLCS người bệnh sau ghép tim và kết quả sau ghép là rất tốt11,12-17. Tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã tiến hành ghép tim thường quy gần 10 năm tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào đánh giá kết quả CLCS người bệnh sau ghép tim, được sự đồng ý của Hội đồng đạo đức bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức chúng tôi tiến hành đề tài nghiên cứu “Đánh giá chất lượng cuộc sống người bệnh sau ghép tim từ người cho đa tạng chết não tại bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức bằng công cụ SF-36”. Đề tài thực hiện với 02 mục tiêu chính sau đây: 1. Mô tả một số đặc điểm người bệnh nhận tim trước ghép tim từ người cho đa tạng chết não tại bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức. 2. Đánh giá chất lượng cuộc sống người bệnh sau ghép tim từ người cho đa tạng chết não tại bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức bằng công cụ SF-36.