KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT CHẤN THƯƠNG CỘT SỐNG CỔ KIỂU GIỌT LỆ BẰNG ĐƯỜNG CỔ TRƯỚC

Abstract

Chấn thương cột sống cổ là một trong những thương tổn thường gặp do chấn thương, ngày càng tăng lên do sự gia tăng của tai nạn giao thông. Đây là một trong những chấn thương để lại hậu quả nặng nề một khi có thương tổn thần kinh. Châu Âu, hàng năm cũng có khoảng 40000 ca tử vong do chấn thương cột sống cổ.1 Tỷ lệ chấn thương cột sống cổ tại Nga khoảng 49% trong chấn thương cột sống nói chung và đều liên quan đến tai nạn xe máy.2 Ở nước ta, cùng với việc gia tăng tỷ lệ tai nạn lao động và tai nạn giao thông cũng làm tăng tỷ lệ chấn thương cột sống cổ. Bệnh nhân bị chấn thương cột sống cổ cao thường chết trước khi vào viện, chấn thương cột sống cổ thấp gây liệt tứ chi, là một thảm họa cho bản thân, gia đình và xã hội. Tỷ lệ thương tổn thần kinh do chấn thương cột sống cổ khoảng 60-70% và thương tổn thần kinh thường cũng rất nặng nề, trong đó tổn thương tủy hoàn toàn không tiến triển sau điều trị khoảng 50%.3 Các thương tổn gây ra do chấn thương cột sống cổ có nhiều hình thái khác nhau, có thương tổn dễ chẩn đoán, có thương tổn khó phát hiện. Mỗi loại thương tổn đều có các phương pháp điều trị khác nhau, tiên lượng khác nhau. Trước những năm 1990, đa số các trường hợp chấn thương cột sống cổ được điều trị bảo tồn: Bất động bằng bột Minerve hoặc phương pháp kéo liên tục Cruhfield, phương pháp Halo, phần lớn bệnh nhân tàn tật vĩnh viễn hoặc tử vong. Sau năm 1991, một loạt các phương tiện hiện đại như chụp cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ, nên việc chẩn đoán chính xác hơn và cùng với sự phát triển của gây mê hồi sức nên việc điều trị bằng phẫu thuật đã có hiệu quả rất lớn làm giảm thương tổn thấn kinh thứ phát, giảm thời gian nằm viện, thuận lợi cho sự phục hồi và tái hòa nhập cộng đồng, đặc biệt tỷ lệ tử vong của chấn thương cột sống cổ giảm từ 33% xuống còn 9,1%.4 Chấn thương cột sống kiểu giọt lệ là một trong những thương tổn thường gặp trong chấn thương cột sống cổ. Theo tác giả Hà Kim Trung chấn thương cột sống cổ kiểu giọt lệ chiếm 8,1% chấn thương cột sống cổ có tổn thương thần kinh, tác giả Đặng Việt Sơn là 9,1% trong chấn thương cột sống cổ nói chung. Thương tổn giải phẫu được mô tả là vỡ góc trước dưới của thân đốt sống, mảnh vỡ rời ra như hình giọt lệ. Đây là hình ảnh gián tiếp của thương tổn mất vững phức tạp của dây chằng và thân đốt sống, thường gây chèn ép tủy dễ thần kinh, dễ gây di chứng về thần kinh. Đây cũng là một loại thương tổn riêng biệt trong chấn thương cột sống cổ. Việc chỉ định phẫu thuật được đặt ra hàng đầu nhằm mục đích: Hạn chế tối đa sự lan rộng của tổn thương tủy và làm vững cột sống. Do đó chúng tôi nghiên cứu đề tài: “Kết quả phẫu thuật chấn thương cột sống cổ kiểu hình giọt lệ bằng đường cổ trước” nhằm 2 mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh và phân loại chấn thương cột sống cổ kiểu giọt lệ. 2. Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật chấn thương cột sống cổ kiểu giọt lệ bằng đường cổ trước.