Đặc điểm lâm sàng, xét nghiệm và một số kết quả điều trị u lympho ác tính không Hodgkin đường tiêu hóa tại Trung tâm Huyết học và Truyền máu Bệnh viện Bạch Mai từ năm 2016-2020

Abstract

U lympho ác tính là nhóm bệnh mà đặc trưng là sự tích lũy các tế bào (TB) lympho ác tính tại các hạch bạch huyết, hậu quả là gây nên hạch to. Đôi khi các TB ác tính còn vào máu gọi là pha lơ xê mi hoặc thâm nhiễm vào các cơ quan ngoài hạch. U lympho ác tính chia làm hai loại chính là u lympho ác tính Hodgkin và u lympho ác tính không Hodgkin (ULAKH). Trong đó ULAKH có triệu chứng lâm sàng và bệnh sử đa dạng hơn u lympho ác tính Hodgkin. Đặc trưng của bệnh là sự lan rộng bất thường của hệ thống hạch và có thể cả các mô ngoài hạch. Bệnh thường tiến triển nhanh, rầm rộ hơn u lympho ác tính Hodgkin. Tỷ lệ mắc bệnh tăng nhanh đáng kể trong gần 50 năm gần đây, với tỷ lệ mắc bệnh hàng năm xấp xỉ 17/100000 người và là bệnh ác tính thường gặp thứ năm tại các nước phát triển1. Bệnh thường biểu hiện tại hạch (nên có tên gọi là ung thư hạch) chiếm trên 60% hoặc biểu hiện u ngoài hạch và có thể ở bất cứ cơ quan, vị trí khác nhau trong cơ thể, hay gặp như ở da, đường tiêu hóa (dạ dày, đại trực tràng…), vòm mũi họng, lưỡi, thần kinh trung ương, hốc mắt…; về mô bệnh học gặp chủ yếu dòng bạch cầu lympho B (chiếm trên 85%) còn lại là dòng bạch cầu lympho T và TB NK1. U lympho ác tính ngoài hạch xảy ra phổ biến nhất ở đường tiêu hóa (ĐTH), chiếm tới 5-20% trong tất cả các trường hợp. Tuy nhiên, U lympho không Hodgkin đường tiêu hóa (ULAKH ĐTH) nguyên phát rất hiếm, chỉ bao gồm khoảng 1-4% ung thư ĐTH. Trong thời gian gần đây, tỷ lệ mắc bệnh ULAKH ĐTH nguyên phát đang gia tăng trên khắp thế giới.2 Trên lâm sàng, đôi khi rất khó phân biệt ULAKH đường tiêu hóa nguyên phát với u lympho hạch nguyên phát lan tỏa. Bệnh thường được chẩn đoán khi bệnh nhân có biểu hiện bụng ngoại khoa, nên thường được chẩn đoán và điều trị đầu tiên tại các khoa ngoại. Hiện nay có nhiều phương pháp điều trị bệnh ULAKH ĐTH như: phẫu thuật, tia xạ, hóa chất, điều trị sinh học và miễn dịch, ghép TB gốc. Trong đó vì tính chất hệ thống của bệnh, điều trị hóa chất vẫn là phương pháp điều trị chính, phẫu thuật cắt u có vai trò nhất định trong điều trị ban đầu hay biến chứng của u. ULAKH đường tiêu hóa là nhóm bệnh không đồng nhất, khó chẩn đoán sớm, điều trị chưa thống nhất. Để góp phần tìm hiểu các dấu hiệu giúp chẩn đoán sớm và đánh giá kết quả điều trị điều trị ULAKH đường tiêu hóa chúng tôi thực hiện đề tài: “Đặc điểm lâm sàng, xét nghiệm và một số kết quả điều trị u lympho ác tính không Hodgkin đường tiêu hóa tại Trung tâm Huyết học và Truyền máu Bệnh viện Bạch Mai từ năm 2016-2020” nhằm mục tiêu: 1. Mô tả một số đặc điểm lâm sàng và xét nghiệm u lympho không Hodgkin đường tiêu hóa của bệnh nhân được điều trị tại Trung tâm Huyết học và Truyền máu Bệnh viện Bạch Mai từ năm 2016-2020. 2. Phân tích kết quả điều trị và diễn biến một số ca bệnh trong nhóm bệnh nhân nghiên cứu.