ĐÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG ĐA BỆNH LÝ MẠN TÍNH VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN TRÊN NGƯỜI CAO TUỔI

Abstract

Đa bệnh lý mạn tính multiple chronic conditions - ĐBLMT) còn được gọi là nhiều bệnh lý đi kèm. ĐBLMT được định nghĩa là hai hoặc nhiều bệnh mạn tính kèm nhau cùng một cơ thể 1. Ngày nay cùng với sự phát triển của xã hội, trên toàn cầu có khoảng một phần ba dân số người trưởng thành mắc ĐBLMT và trong số này có ba phần tư người cao tuổi sống tại nước phát triển cũng được dự đoán gia tăng mạnh 1. ĐBLMT làm giảm chất lượng cuộc sống đặc biệt trên người cao tuổi, do làm suy giảm các chức năng thể chất nhiều hơn và cũng sớm hơn so với người không hoặc ít mắc bệnh mạn tính 2, ĐBLMT cũng làm gia tăng suy giảm chức năng tinh thần điển hình hay gặp nhất là mắc bệnh trầm cảm 3, làm gia tăng tỷ lệ khuyết tật, tăng tỷ lệ tử vong đồng thời tăng chi phí y tế cũng như hậu quả làm gánh nặng kinh tế cho xã hội 4,5. Trên thế giới có các nghiên cứu về ĐBLMT. Dựa theo dữ liệu khảo sát ở Hoa Kỳ tình trạng người cao tuổi mắc bệnh lý mạn tính viêm khớp chiếm 57%, tăng huyết áp 52%, bệnh phổi 38%, đái tháo đường 17%, ung thư 17%. Theo khảo sát tại cộng đồng Hà Khẩu Trung Quốc ở người trên 60 tuổi thấy tỷ lệ 67% mắc bệnh lý mạn tính 6. Theo một nghiên cứu khác của Argentina cho thấy tỉ lệ đa bệnh lý gặp nhiều nhất ở người cao tuổi chiếm 60,6%, giới nữ và người có thu nhập thấp có tỉ lệ mắc cao hơn; bệnh tăng huyết áp (THA), đái tháo đường (ĐTĐ) là những bệnh lý phổ biến; số bệnh đồng mắc mạn tính là 2 bệnh, 3 bệnh, 4 bệnh, 5 bệnh, 6 bệnh với lần lượt tỉ lệ là 19,9%; 9,1%; 2,6%; 1,1%; 0,4% 7. ĐBLMT liên quan tới tuổi, giới tính, tình trạng hôn nhân, hút thuốc lá, vận động thể lực, thói quen ăn uống, trình độ học vấn, chỉ số khối cơ thể và một số các bệnh lý cũng làm gia tăng tỷ lệ mắc như THA, rối loạn mỡ máu (RLMM), ĐTĐ 7. Xác định tình trạng ĐBLMT trên các đối tượng người cao tuổi rất cần thiết và quan trọng. Giúp cho nghành y tế và cơ quan bộ nghành liên quan trong vấn đề về hoạch định chính sách kinh phí, về an sinh xã hội: điều trị, chăm sóc, dự phòng, quản lý các bệnh mạn tính của người cao tuổi, nhằm nâng cao chất lượng sống cho người cao tuổi cũng như giảm chi phí cho y tế, giảm gánh nặng cho xã hội. Hiện nay tại Việt nam chưa có nghiên cứu nào được công bố về tỷ lệ ĐBLMT ở người cao tuổi cũng như mối liên quan tới ĐBLMT. Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu: “Đánh giá tình trạng đa bệnh lý mãn tính và một số yếu tố liên quan trên người cao tuổi” với 2 mục tiêu sau: 1. Đánh giá tình trạng đa bệnh lý mạn tính người cao tuổi. 2. Xác định một số yếu tố liên quan với đa bệnh lý mạn tính ở người cao tuổi.