Đặc điểm dịch tễ học lâm sàng và các yếu tố liên quan đến mức độ nặng của viêm phổi có nhiễm virus hợp bào hô hấp ở trẻ em

Abstract

Viêm phổi (VP) là bệnh thường gặp ở trẻ em, là một trong những nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi, trẻ sơ sinh và trẻ suy dinh dưỡng. Theo báo cáo của Quỹ Nhi đồng Liên hiệp quốc (UNICEF) hàng năm trên toàn thế giới có 155 triệu trẻ mắc, trong đó có 1,8 triệu trẻ tử vong vì VP. Việt Nam là một nước đang phát triển, tình hình ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng hàng năm có 2 triệu ca VP mới mắc, tử vong do VP là 2,0%, chiếm 33% tổng số tử vong do mọi nguyên nhân và 12% trẻ dưới 5 tuổi tử vong do viêm phổi. Căn nguyên gây VP trẻ em rất đa dạng bao gồm virus, vi khuẩn và các vi sinh vật khác. Trong đó căn nguyên virus chiếm khoảng 50-70% các trường hợp VP ở trẻ em1. Số ca viêm phổi do virus chiếm khoảng 200 triệu mỗi năm trong đó 100 triệu ca xảy ra ở trẻ em 2. Nguyên nhân virus quan trọng gây viêm phổi ở trẻ em đó là RSV. Trong năm 2005 ước tính có khoảng 33,8 triệu trường hợp nhiễm trùng đường hô hấp dưới do nhiễm RSV xảy ra trên toàn thế giới ở trẻ dưới 5 tuổi, với ít nhất 3,4 triệu trẻ bị nhiễm trùng đường hô hấp dưới cần phải nhập viện điều trị và có khoảng 66000 - 199000 trẻ dưới 5 tuổi chết vì nhiễm trùng đường hô hấp dưới do nhiễm RSV, với phần lớn các ca tử vong xảy ra ở các nước đang phát triển 3. Trong tổng hợp các nghiên cứu ở 192 quốc gia trong năm 2010 đã ghi nhận RSV là tác nhân virus gây bệnh viêm phổi gặp nhiều nhất với tỷ lệ 29% 4. Tại Việt Nam trong những năm gần đây viêm phổi là bệnh có tỷ lệ mắc cũng như tỷ lệ tử vong cao nhất trong tất cả các loại bệnh cho trẻ em nhất là trẻ em dưới 5 tuổi. Viêm phổi chiếm khoảng 33% trong tổng số tử vong ở trẻ nhỏ do mọi nguyên nhân. Theo WHO năm 2008 số trẻ em dưới 5 tuổi chết do viêm phổi ở Việt Nam là 2079 trẻ.Theo thống kê RSV gây ra 498411 lượt viêm phổi trong năm 2010 ở trẻ dưới 5 tuổi 4. Ở Việt Nam, tỷ lệ trẻ mắc RSV rất cao. Trong nghiên cứu của Nguyễn Thị Ngọc Trân, tỷ lệ mắc RSV chiếm tới 35,8 % các trường hợp viêm phổi do virus và cao nhất so với các virus khác. Gần đây, có nhiều đợt dịch, đặc biệt vào các giai đoạn chuyển mùa. Phần lớn RSV gây viêm tiểu phế quản nên nghiên cứu về viêm phổi có nhiễm RSV chưa nhiều. Do đó để góp phần tìm hiểu thêm thông tin về đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng viêm phổi có nhiễm RSV cũng như mối liên quan giữa đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng với mức độ nặng của viêm phổi nhiễm RSV, chúng tôi tiến hành đề tài nghiên cứu “Đặc điểm dịch tễ học lâm sàng và các yếu tố liên quan đến mức độ nặng của viêm phổi có nhiễm virus hợp bào hô hấp ở trẻ em” nhằm hai mục tiêu sau: 1. Mô tả dịch tễ học lâm sàng viêm phổi có nhiễm virus hợp bào hô hấp tại khoa hô hấp bệnh viện Nhi Trung Ương. 2. Nhận xét một số yếu tố lâm sàng và cận lâm sàng liên quan tới mức độ nặng của viêm phổi có nhiễm virus hợp bào hô hấp ở trẻ em.