Kết quả điều trị tiêu sợi huyết cho bệnh nhân đột quỵ não cấp trong 4,5 giờ đầu theo phân loại TOAST

Abstract

Đột quỵ não (ĐQN) là nguyên nhân tử vong đứng hàng thứ ba sau bệnh ung thư và tim mạch tại các nước phát triển và đứng đầu trong các bệnh gây tàn phế. Đột quỵ não đang là vấn đề thời sự quan trọng của y học và xã hội vì tuổi thọ trung bình ngày càng tăng trong khi nguy cơ ĐQN tăng theo tuổi. Tác động của ĐQN rất to lớn, gây giảm và mất khả năng sống độc lập của mỗi cá nhân người bệnh, tạo gánh nặng cho gia đình và xã hội. Tại Hoa Kỳ, một thống kê mới nhất cho thấy cứ mỗi 40 giây có một bệnh nhân đột quỵ não, mỗi 4 phút có một trường hợp tử vong1. Hiện nay, đột quỵ não đang có xu hướng ngày càng trẻ hóa, gây ảnh hưởng nhiều đến những đối tượng đang trong độ tuổi lao động và là trụ cột chính trong mỗi gia đình2,3,4. Việc chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời và tìm hiểu nguyên nhân gây đột quỵ được quan tâm đặc biệt nhằm làm giảm tới mức tối đa các tổn thương não và tối ưu hoá cơ hội phục hồi của bệnh nhân đột quỵ não. Theo phân loại của TOAST5, các nguyên nhân gây nhồi máu não được chia thành năm nhóm nguyên nhân: bệnh lý mạch máu lớn, bệnh lý mạch máu nhỏ, bệnh lý lấp mạch từ tim, các nguyên nhân xác định khác và không xác định được nguyên nhân. Điều trị tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch trong thời gian 4,5 giờ ở bệnh nhân nhồi máu não cấp, làm giảm tỉ lệ tử vong cũng như giảm mức độ tàn tật. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng với số lượng bệnh nhân được điều trị tương đối lớn đã cho thấy sử dụng Alteplase liều thấp 0,6 mg/kg cho kết quả hồi phục chức năng tốt sau ba tháng tương tự liều 0,9 mg/kg ở các nghiên cứu tại Châu Âu và Châu Mỹ6,7,8. Bên cạnh đó tỷ lệ biến chứng, đặc biệt biến chứng chảy máu trong sọ có triệu chứng thấp hơn so với những bệnh nhân được điều trị liều 0,9 mg/kg. Trong quá trình điều trị thuốc tiêu sợi huyết cho bệnh nhân thiếu máu não cấp, vấn đề thời gian cửa sổ điều trị rất quan trọng. Đến nay đã có nhiều nghiên cứu tiến hành sử dụng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch trong thời gian cửa sổ 3 giờ. Với cửa sổ điều trị này, điều trị thuốc tiêu sợi huyết là an toàn và có hiệu quả khác biệt có ý nghĩa thống kê so với nhóm chứng. Có một số nghiên cứu cũng cho thấy điều trị thuốc tiêu sợi huyết có hiệu quả và an toàn với cửa sổ điều trị mở rộng đến 270 phút (4,5 giờ)9. Để đánh giá kết quả điều trị tiêu huyết khối theo 5 nhóm nguyên nhân của phân loại TOAST ở bệnh nhân nhồi máu não cấp thì chưa có nghiên cứu nào thực hiện, chính vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu: “Kết quả điều trị tiêu sợi huyết cho bệnh nhân đột quỵ não cấp trong 4,5 giờ đầu theo phân loại TOAST” với 02 mục tiêu: 1. Phân loại TOAST ở bệnh nhân đột quỵ não cấp được điều trị tiêu sợi huyết liều 0,6mg/kg trong 4,5 giờ đầu. 2. Đánh giá kết quả điều trị tiêu sợi huyết liều 0,6mg/kg trong 4,5 giờ đầu theo phân loại TOAST.