ĐẶC ĐIỂM HÌNH ẢNH VÀ GIÁ TRỊ CỦA CỘNG HƯỞNG TỪTRONG ĐÁNH GIÁ CÁC TỔN THƯƠNG THOÁI HÓA KHỚP GỐI NGUYÊN PHÁT ĐƯỢC PHẪU THUẬT NỘI SOI

Abstract

Thoái hóa khớp (THK) rất thường gặp trong nhóm bệnh lý mạn tính của khớp. Ước tính bệnh ảnh hưởng đến 250 triệu người trên thế giới và hơn 27 triệu người ở Mỹ.1 Tại Việt Nam tỷ lệ THK của dân thành thị khoảng 34% người trên 40 tuổi.2 THK gối gồm hai loại: THK nguyên phát (thường gặp ở người có tuổi, không tìm thấy nguyên nhân) và THK gối thứ phát (tìm thấy nguyên nhân, thường sau chấn thương, bệnh chuyển hóa hoặc viêm khớp). Tổn thương cơ bản của bệnh là tình trạng thoái hóa của sụn khớp gây mòn, rách sụn khớp, sụn chêm, phối hợp với những thay đổi ở tổ chức xương dưới sụn và màng hoạt dịch. Với tuổi thọ trung bình ngày càng cao và sự gia tăng béo phì trong dân số nói chung, tỷ lệ thoái hóa khớp gối ngày càng tăng là một nguy cơ gây tàn tật, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và nền kinh tế xã hội.1 Điều trị thoái hóa khớp rất đa dạng phụ thuộc vào lâm sàng, giai đoạn bệnh bao gồm nội khoa (thuốc, vật lý trị liệu…) ngoại khoa (phẫu thuật nội soi, mổ mở, thay khớp gối nhân tạo…). Phẫu thuật nội soi với mục đích bơm rửa, làm sạch khớp, có kết quả đáng khích lệ với những trường hợp thoái hóa khớp gối không đáp ứng với điều trị thuốc hoặc các phương pháp vật lý, trì hoãn, kéo dài chỉ định thay khớp nhân tạo.3 Phương pháp điều trị này hiện đã được triển khai ở nhiều bệnh viện trên cả nước. Chẩn đoán thoái hóa khớp gối từ trước đến nay thường vẫn dựa vào lâm sàng và các xét nghiệm cận lâm sàng, đặc biệt là các phương pháp chẩn đoán hình ảnh (CĐHA) như chụp X quang, siêu âm, cắt lớp vi tính (CLVT) và cộng hưởng từ (CHT). CHT với nhiều chuỗi xung, diện cắt linh hoạt theo các hướng phát hiện được từ rất sớm các thương tổn, các dấu hiệu của sụn khớp, dịch, phần mềm và cấu trúc xương. Chính cộng hưởng từ phối hợp với lâm sàng giúp các thầy thuốc phân giai đoạn của thoái hóa khớp một cách khách quan hữu dụng nhất trong chọn lựa phương pháp điều trị so với các phương pháp CĐHA khác.4, 5 Ở Việt Nam, đã có nhiều đề tài nghiên cứu về lâm sàng, CĐHA nói chung cũng như CHT thoái hóa khớp gối, tuy nhiên chưa có nhiều đề tài đề cập đến hình ảnh, vai trò của cộng hưởng từ trong chẩn đoán thoái hóa khớp gối ở giai đoạn có chỉ định và được phẫu thuật nội soi. Nhằm tìm hiểu thêm, đóng góp cho chẩn đoán, giúp các nhà lâm sàng nhất là phẫu thuật viên chọn lựa kỹ thuật cũng như trong quá trình mổ nội soi, chúng tôi tiến hành đề tài này với 2 mục tiêu: - Mục tiêu 1: Mô tả đặc điểm hình ảnh cộng hưởng từ các tổn thương thoái hóa khớp gối nguyên phát được phẫu thuật nội soi. - Mục tiêu 2: Giá trị của cộng hưởng từ trong đánh giá các tổn thương thoái hóa có đối chiếu với phẫu thuật nội soi.