ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ CỘNG HƯỞNG TỪ TRONG CÁC BỆNH LÝ SA SÀN CHẬU

Abstract

Sa sàn chậu là tình trạng bệnh lý sàn chậu bị trượt khỏi vị trí giải phẫu ban đầu do sự suy yếu, khiếm khuyết hoặc tổn thương của thành phần nâng đỡ sàn chậu - đó là các cơ, các mạc và dây chằng vùng chậu1. Thực chất chính là sự thoát vị các tạng chậu, gây nên các rối loạn chức năng của tạng chậu bao gồm các rối loạn về đại tiện, tiểu tiện, đau tức vùng chậu, giao hợp đau2…, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bệnh hay gặp ở nữ và có thể liên quan đến các yếu tố tuổi, giới, số lần sinh con qua ngả âm đạo, táo bón mạn tính1. Ở Hoa Kỳ, hơn 300.000 phẫu thuật sửa chữa sa tạng chậu với chi phí hơn 1 tỷ USD mỗi năm, và bệnh có xu hướng ra tăng theo tuổi1…Cộng hưởng từ (CHT) động sàn chậu giúp đánh giá sàn chậu và tạng chậu, chẩn đoán các bệnh lý sàn chậu, từ đó hỗ trợ bác sĩ lâm sàng lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp cho bệnh nhân (BN). Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh đối với vùng sàn chậu gồm chụp X - quang động, siêu âm qua ngả trực tràng và âm đạo, chụp căt lớp vi tính, chụp CHT động. Tuy nhiên chụp X - quang, siêu âm và chụp cắt lớp vi tính đánh giá không toàn diện các cấu trúc giải phẫu cũng như bệnh lý vùng sàn chậu1. Chụp CHT động sàn chậu là phương pháp thăm khám và đánh giá sàn chậu lý tưởng với các ưu điểm nổi bật: chỉ một lần khảo sát và ghi hình động qua các thì nghỉ, thót và rặn giúp đánh giá được đồng thời cả ba khoang chậu trước - giữa và sau trên nhiều mặt cắt, dễ dàng xác định các mốc giải phẫu, tương phản các cấu trúc tạng và mô mềm rõ nét với độ phân giải cao, không xâm lấn, đánh giá sa các tạng trong chậu hông như sa bàng quang (BQ) - niệu đạo, sa tử cung (TC) - âm đạo, sa trực tràng, đánh giá khả năng tống phân. Đồng thời còn loại trừ các tổn thương u, hạch vùng chậu và một ưu điểm nữa là BN không bị nhiễm tia X1. Chụp CHT động sàn chậu đã được tiến hành trên thế giới từ nhiều năm qua, bắt đầu được triển khai ở Bệnh viện Đại học Y dược thành phố Hồ Chí Minh từ năm 2007 và hiện đã trở nên phổ biến1. Ở các bệnh viện miền Bắc, chụp CHT động sàn chậu còn ít được chỉ định, phần vì BN còn ngại đi khám, phần vì chuyên khoa về sàn chậu học chưa phát triển. Tại Bệnh viện hữu nghị Việt Đức - là bệnh viện ngoại khoa hàng đầu, có Trung tâm Phẫu thuật Đại trực tràng –Tầng sinh môn và ngoại tiết niệu, có thể điều trị nội khoa và phẫu thuật cho các BN có bệnh lý sàn chậu. Vì vậy chúng tôi nghiên cứu đề tài “ Đặc điểm lâm sàng và cộng hưởng từ trong các bệnh lý sa sàn chậu” với hai mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng của các bệnh lý sa sàn chậu. 2. Mô tả đặc điểm cộng hưởng từ của các bệnh lý sa sàn chậu.