NHẬN XÉT KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE NẶNG Ở TRẺ EM TRONG VỤ DỊCH 2017

Abstract

Sốt xuất huyết dengue (SXHD) là bệnh truyền nhiễm cấp tính gây dịch, do bốn type virus Dengue gây ra. Virus được truyền từ người bệnh sang người lành do muỗi đốt. Muỗi Aedes agypti là trung gian truyền bệnh chính. Bệnh có đặc trưng bởi sốt, xuất huyết và thoát huyết tương, có thể dẫn đến sốc và tử vong nếu không được điều trị đúng và kịp thời 1. SXHD đã được ghi nhận như một thách thức lớn về sức khoẻ trên toàn thế giới, với 2,5 tỉ người (chiếm 2/5 dân số thế giới) có nguy cơ bị mắc bệnh. Ước tính hàng năm, có khoảng 50 triệu ca mắc sốt xuất huyết, hơn 500 nghìn ca phải nhập viện và 25 nghìn ca tử vong. Trong số đó, 90% là trẻ em dưới 5 tuổi và tử vong chiếm 2,5%. SXHD nặng được ghi nhận ở trẻ em thường gặp hơn ở người lớn, sốc thường nặng, kéo dài và xảy ra ở các lứa tuổi với tỉ lệ khác nhau. Tỉ lệ tử vong sẽ giảm xuống bằng không nếu bệnh nhân nặng được tiếp cận dịch vụ y tế kịp thời và chăm sóc lâm sàng thích hợp 2, 3, 4. Hiện nay, Đông Nam Á đã trở thành khu vực có nguy cơ cao nhất trên thế giới về tỉ lệ mắc và tử vong do SXHD 5. Theo thông báo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trong giai đoạn 2004 ÷ 2010, Việt Nam là nước có số trường hợp SXHD đứng thứ 3 trong số 30 quốc gia có dịch bệnh cao nhất 2, 6. Tại Việt Nam, bệnh SXHD đã trở thành dịch địa phương. Mặc dù, Bộ Y tế đã triển khai chương trình phòng chống, góp phần làm giảm tỉ lệ tử vong của bệnh nhưng tỉ lệ mắc chưa giảm, các vụ dịch lớn vẫn lặp lại trong khoảng 3 ÷ 5 năm 7. Do tầm quan trọng của bệnh, năm 2009 WHO đã ban hành hướng dẫn chẩn đoán, điều trị, dự phòng và kiểm soát bệnh SXHD. Năm 2011, bộ Y tế cũng đưa ra “Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị sốt xuất huyết dengue” trên cơ sở áp dụng theo hướng dẫn của WHO. Trên thế giới và Việt Nam đã có nhiều nghiên cứu về đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và hiệu quả của điều trị SXHD trên người lớn. Cho đến nay, mặc dù đã có phác đồ điều trị SXHD, nhưng vẫn còn ít nghiên cứu về đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của SXHD nặng và đánh giá hiệu quả điều trị của phác đồ trên trẻ em. Trong năm 2017, một vụ dịch SXHD đã xảy ra và lan rộng trên địa bàn cả nước với nhiều trường hợp nặng và tử vong, trong đó có trẻ em. Để giúp phát hiện sớm, điều trị kịp thời giảm tỉ lệ tử vong của bệnh, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nhận xét kết quả điều trị sốt xuất huyết dengue nặng ở trẻ em trong vụ dịch năm 2017”, với hai mục tiêu sau: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của sốt xuất huyết dengue nặng ở trẻ em trong vụ dịch năm 2017 tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. 2. Nhận xét kết quả điều trị sốt xuất huyết dengue nặng ở trẻ em.