TÌNH HÌNH SỬ DỤNG MÁU VÀ CHẾ PHẨM MÁU Ở BỆNH NHÂN CHẤN THƯƠNG TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ VIỆT ĐỨC NĂM 2019 - 2020

Abstract

Truyền máu là một liệu pháp điều trị rất có hiệu quả trong nhiều bệnh lý và đã góp phần hỗ trợ quan trọng trong điều trị và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Cũng như mọi liệu pháp y học khác, truyền máu cần được sử dụng đúng đắn, hợp lý nhằm phát huy tối đa hiệu quả và hạn chế tối thiểu những tai biến có thể xảy ra do truyền máu. Sự an toàn và hiệu quả của truyền máu phụ thuộc vào việc sử dụng máu và các sản phẩm máu thích hợp. Trước đây việc sử dụng máu toàn phần là phổ biến, nhưng ngày nay với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, từ những đơn vị máu ban đầu của người hiến con người đã sản xuất ra những chế phẩm máu khác nhau: huyết tương, hồng cầu khối, tiểu cầu, cùng với sự hiểu biết sâu rộng về lĩnh vực truyền máu mà nguyên tắc cơ bản của truyền máu hiện đại có sự thay đổi: “Chỉ định hợp lý; truyền đúng; truyền đủ; cần gì truyền nấy; không cần không truyền”1 Máu được coi là một loại thuốc đặc biệt vì thế lợi ích và vai trò của truyền máu phụ thuộc vào từng điều kiện cụ thể, cho đến nay người ta khẳng định truyền máu có hiệu quả trong những mục đích điều trị như: 1. Khôi phục lượng huyết sắc tố nhằm duy trì chức năng vận chuyển oxy của máu. 2. Khôi phục thể tích máu nhằm duy trì chức năng sống của cơ thể. 3.Khôi phục khả năng đông cầm máu tránh các nguy cơ mất máu tiếp diễn. 4.Trợ giúp khả năng chống nhiễm trùng của cơ thể thông qua vai trò của bạch cầu hạt.2, 3 Trong thực tế lâm sàng có rất nhiều tình huống xảy ra, vì thế việc sử dụng máu hay chế phẩm máu cần sự phối hợp của nhiều yếu tố, ví dụ như tình trạng bệnh nhân, tình hình ngân hàng máu, chỉ định của bác sĩ. Chấn thương là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới, là một trong những nguyên nhân chủ yếu gây tử vong hàng đầu. Theo tổ chức y tế thế giới mỗi ngày có khoảng 16.000 người chết do tai nạn thương tích, cứ một người tử vong thì có thêm hàng nghìn người bị thương, trong đó có nhiều người bị di chứng vĩnh viễn do tai nạn gây nên, chiếm khoảng 16% tỷ lệ bệnh tật trên toàn thế giới4. Tại Mỹ hàng năm có khoảng 43,2 triệu lượt khám tại khoa cấp cứu và 2,8 triệu lượt nhập viện do chấn thương, trong năm 2017 số ca tử vong do chấn thương trong độ tuổi từ 1 đến 44 tuổi là 243.039 ca, do đó gánh nặng cho xã hội do mất năng suất lao động là rất lớn.5, 6 Song song với việc cải thiện an toàn giao thông và phòng tránh các vấn đề liên quan đến chấn thương thì điều trị bệnh nhân chấn thương là vấn đề hết sức cần thiết. Trên bệnh nhân chấn thương không đơn thuần là tổn thương riêng lẻ mà có sự phối hợp các tổn thương: mạch máu, xương, tạng trong ổ bụng,...vì thế lượng máu mất trên bệnh nhân chấn thương có thể rất lớn, truyền máu kịp thời có thể cứu sống bệnh nhân là tiền đề cho thành công của phẫu thuật. Ngày nay hồi sức cho bệnh nhân chấn thương đã được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, chảy máu không kiểm soát vẫn là một thách thức lớn, và là một trong những nguyên nhân gây tử vong liên quan đến chấn thương, vì thế kiểm soát chảy máu có hiệu quả có thể làm giảm tỷ lệ tử vong, do đó chỉ định điều trị truyền máu và chế phẩm máu hợp lý, kịp thời là biện pháp điều trị rất quan trọng trong các trường hợp thiếu máu nặng nhằm cung cấp đủ oxy cho người bệnh, đồng thời có thể ngăn ngừa chảy máu cho bệnh nhân. Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức là bệnh viện đầu ngành về lĩnh vực ngoại khoa của cả nước, thường tiếp nhận và điều trị những trường hợp chấn thương nặng nên nhu cầu sử dụng máu và chế phẩm máu là rất lớn, vì thế việc chuẩn bị tốt máu và chế phẩm máu là hết sức quan trọng tạo điều kiện thuận lợi trong điều trị, vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Tình hình sử dụng máu và chế phẩm máu ở bệnh nhân chấn thương tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức năm 2019 - 2020” với hai mục tiêu sau: 1. Mô tả đặc điểm sử dụng máu và chế phẩm máu ở bệnh nhân chấn thương có chỉ định truyền máu tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức năm 2019 – 2020. 2. Phân tích việc chỉ định truyền máu, chế phẩm máu và mô tả một số thay đổi về lâm sàng, xét nghiệm sau truyền máu và chế phẩm máu trên bệnh nhân chấn thương.