“Đánh giá hiệu quả lọc máu liên tục bằng màng lọc oXiris trong phối hợp điều trị sốc nhiễm khuẩn”

Abstract

Sốc nhiễm khuẩn là tình trạng rối loạn chức năng cơ quan đe dọa tính mạng do đáp ứng không được điều phối của cơ thể với nhiễm trùng gây nên các bất thường về tuần hoàn và chuyển hóa tế bào đủ nặng làm tăng đáng kể tỷ lệ tử vong.1 Dù đã có nhiều tiến bộ trong hồi sức, tỷ lệ tử vong do sốc nhiễm khuẩn vẫn lên tới 30% -50%.2 Từ quan điểm sinh lý bệnh của sốc nhiễm khuẩn là một đáp ứng miễn dịch mất kiểm soát của cơ thể với nhiễm trùng làm giải phóng hoàng loạt các cytokine gây viêm (cơn bão cytokine).3 Cơn bão cytokine trong giai đoạn cấp tính của sốc nhiễm trùng là nguyên nhân gây sốc, suy tạng và suy giảm miễn dịch thứ phát.4 Chiến lược điều trị của sốc nhiễm khuẩn được nghiên cứu theo hướng tác động lên miễn dịch của người bệnh-liệu pháp miễn dịch.5, 6 Điều hòa miễn dịch bằng thanh lọc máu là một hướng điều trị mới trong những năm gần đây.7, 8 Nhiều phương pháp thanh lọc máu đã được nghiên cứu triển khai: siêu lọc thể tích cao, tách huyết tương, dùng màng lọc hấp thụ độc chất, màng lọc dùng hạt hấp thụ…cho kết quả khả quan về cải thiện sinh hóa cũng như kết quả lâm sàng, an toàn cho người bệnh.9 Nghiên cứu sử dụng màng lọc AN 69 trong lọc máu liên tục cho các viêm tụy cấp hoại tử cho thấy phương pháp này có khả năng đào thải các cytokine , hạn chế của nó là khả năng loại thải cytokine thấp, khó đáp ứng được để giải quyết “cơn bão Cytokine’’cho bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn.10,12 Lọc máu liên tục với màng lọc oXiris bản chất là AN69 (Acrylonitrile Sodium Methallyl Sulfonate) được phủ Polyethyleneimine (tích điện dương) và Heparin bề mặt làm tăng khả năng hấp phụ nội độc tố (tích điện âm), các cytokines, TNFα, IL6, IL8, IL10… bổ thể C3a và C5a, độc tố phản vệ yếu tố D.13, 14 Mặt khác, màng lọc oXiris tương thích sinh học tốt với máu, do đó làm giảm giải phóng bradykinin dẫn đến giảm tụt huyết áp khi lọc máu liên tục. Một số nghiên cứu trên thế giới đã thấy hiệu quả lọc cytokine và độc tố của màng lọc oXiris làm giảm nhanh cytokine trong máu do đó ngăn chặn tiến trình tổn thương tạng. Theo kết quả nghiên cứu của Phạm Quốc Dũng cho thấy lọc máu liên tục CVVH bằng màng lọc oXiris ở bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn có tác dụng giảm các cytokine sau lọc tuy nhiên nghiên cứu được tiến hành trên nhiều bệnh viện khác nhau và các phương pháp điều trị hồi sức cho bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn chưa có sự tương đồng.15 Chính vì thế chúng tôi tiến hành nghiên cứu “Đánh giá hiệu quả lọc máu liên tục bằng màng lọc oXiris trong phối hợp điều trị sốc nhiễm khuẩn” Với hai mục tiêu: Mục tiêu 1: Đánh giá hiệu quả cải thiện tình trạng viêm, chức năng các tạng và kết quả điều trị của lọc máu liên tục bằng màng lọc oXiris trong phối hợp điều trị sốc nhiễm khuẩn tại khoa Hồi sức tích cực Bệnh viện Bạch Mai. Mục tiêu 2: Đánh giá một số tác dụng không mong muốn của lọc máu liên tục bằng màng lọc oXiris.