ĐẶC ĐIỂM TRIỆU CHỨNG TÂM THẦN Ở BỆNH NHÂN ALZHEIMER

Abstract

Sa sút trí tuệ là một vấn đề sức khỏe cộng đồng đang gia tăng do sự già hóa dân số. Bệnh Alzheimer là thể sa sút trí tuệ nặng nhất, gây tốn kém và đau khổ nhất cho bệnh nhân và người chăm sóc1. Năm 2017 có 5,2 triệu người Mỹ mắc bệnh Alzheimer, con số đó dự kiến tăng lên 13,8 triệu vào năm 2050. Bệnh Alzheimer hiện đang đứng thứ sáu trong số các nguyên nhân gây tử vong ở Mỹ và tiêu tốn chi phí y tế hơn 236 tỷ đô la hàng năm 2, 3. Chính vì vậy trong những năm gần đây, các nỗ lực trong việc phát hiện sớm và điều trị Alzheimer đang là vấn đề quan tâm của các nước trên thế giới. Bệnh Alzheimer đặc trưng bởi hội chứng sa sút trí tuệ với ba nhóm triệu chứng: nhóm triệu chứng nhận thức, nhóm triệu chứng ngoài nhận thức và biểu hiện suy giảm các hoạt động sống hàng ngày 4. Các triệu chứng về suy giảm nhận thức là đặc trưng cơ bản của bệnh Alzheimer cũng như sa sút trí tuệ, nhưng những triệu chứng tâm lý và hành vi lại là vấn đề chính khiến bệnh nhân nhập viện và là gánh nặng lớn cho bản thân bệnh nhân và gia đình. Các triệu chứng tâm lý và hành vi có mặt trong 96% bệnh nhân 5. Các triệu chứng tâm lý và hành vi có thể làm trầm trọng thêm tình trạng đau khổ của người chăm sóc và có thể là lý do chính nhập viện ở bệnh nhân mắc bệnh Alzheimer. Việc phát triển một chiến lược can thiệp sớm và đầy đủ có thể cải thiện các triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống cho cả bệnh nhân và người chăm sóc6. Cho đến ngày nay, vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh Alzheimer 7. Các thuốc điều trị hiện có được coi là thuốc điều trị triệu chứng, không làm thay đổi quá trình bệnh học cơ bản của bệnh. Điều trị dược lý gồm thuốc chống loạn thần, thuốc chống suy giảm nhận thức, thuốc chống trầm cảm, thuốc chỉnh khí sắc, thuốc giải lo âu. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc trên bệnh nhân Alzheimer có thể gây ra các tác dụng không mong muốn, tăng tỷ lệ tàn tật và tiên lượng xấu của bệnh nhân. Do vậy, điều trị các triệu chứng tâm lý và hành vi ở bệnh nhân Alzheimer thực sự vẫn là một thách thức với y học. Phát hiện và hiểu rõ hơn về các triệu chứng suy giảm nhận thức và các triệu chứng tâm lý hành vi là cơ sở cho điều trị và quản lý bệnh nhân Alzheimer. Ở Việt Nam, cho tới nay, một số công trình nghiên cứu về Alzheimer và các đặc điểm của loạn thần, suy giảm nhận thức ở trên nhóm bệnh nhân sa sút trí tuệ nói chung đã được thực hiện. Tuy nhiên, các triệu chứng tâm lý và hành vi ở bệnh nhân Alzheimer vẫn chưa được quan tâm tìm hiểu đầy đủ. Chính vì những lý do trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đặc điểm triệu chứng tâm thần ở bệnh nhân Alzheimer’’ với mục tiêu sau: Mô tả đặc điểm triệu chứng tâm thần ở bệnh nhân Alzheimer điều trị nội trú tại viện Sức khỏe Tâm Thần Bệnh viện Bạch Mai và khoa Tâm thần bệnh viện Lão Khoa Trung Ương từ tháng 09/2019 đến tháng 06/ 2020.