KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT BỆNH NÃO ÚNG THỦY TRẺ EM BẰNG PHƯƠNG PHÁP DẪN LƯU NÃO THẤT Ổ BỤNG

Abstract

Não úng thủy (tràn dịch não), là một trong các bệnh lý được mô tả rất sớm ngay từ thời Hippocrates (thế kỷ V trước Công nguyên). Đến nay bệnh gây không ít sự chú ý và vẫn là một thách thức các thầy thuốc y học trên Thế giới 1, 2. Não úng thuỷ là một bệnh thường gặp trong bệnh lý hệ thần kinh trung ương. Bệnh có thể gặp ở mọi dân tộc, mọi quốc gia và mọi lứa tuổi do hai nhóm căn nguyên bẩm sinh và mắc phải gây nên. Não úng thủy trẻ em là một bệnh lý hay gặp với tỷ lệ mắc 6/10.000, tỷ lệ tử vong sơ sinh khoảng 13% và đây là một gánh nặng bệnh tật với chi phí bệnh viện tại Mỹ (2018) ước tính khoảng 2 tỷ đô la. Não úng thủy trẻ em là một bệnh lý phức tạp chẩn đoán nhiều tiến bộ, những phương pháp điều trị hiện nay như nội soi, dẫn lưu não thất ổ bụng... Cho đến nay bệnh lý não úng thủy vẫn là một bệnh lý nan giải đối với các thầy thuốc phẫu thuật thần kinh. Tại viện nhi Trung ương, có hàng trăm ca phẫu thuật não úng thủy trẻ em mỗi năm bằng các phương pháp khác nhau nhưng dẫn lưu não thất ổ bụng vẫn chiếm tỷ lệ cao. Não úng thủy ở trẻ em nếu không được can thiệp điều trị kịp thời sẽ gây tử vong và tàn phế. Điều đáng quan tâm của cha mẹ, thầy thuốc cũng như của toàn xã hội là cơ hội sống sót, mức độ phát triển tâm thần-vận động của trẻ và khả năng hòa nhập của trẻ trong cộng đồng như thế nào? Để giải quyết vấn đề này các thầy thuốc trên thế giới liên tục đưa ra các phương pháp điều trị can thiệp cũng như cải tiến các thiết bị điều chỉnh dòng chảy của dịch não-tủy. Hiện nay hai phương pháp tối ưu được thực hiện rộng rãi trên thế giới là phương pháp dẫn lưu não thất-ổ bụng và phương pháp phẫu thuật nội soi thông sàn não thất III. Từ 1978 Việt Nam thực hiện phẫu thuật điều trị não úng thủy theo phương pháp dẫn lưu não thất-ổ bụng. Năm 2004, Việt Nam bắt đầu áp dụng phương pháp phẫu thuật nội soi thông sàn não thất III ở một số trung tâm phẫu thuật thần kinh. Các kỹ thuật phẫu thuật trong điều trị não úng thủy đều nhằm mục đích làm giảm thể tích và áp lực dịch não-tủy trong hộp sọ, phục hồi thể tích và khối lượng nhu mô não. Phẫu thuật dẫn lưu dịch não-tủy theo phương pháp dẫn lưu não thất-ổ bụng vẫn đang được thực hiện phổ biến ở Việt Nam đã làm giảm tỷ lệ tử vong cũng như góp phần cải thiện đáng kể tình trạng phát triển thể chất, phát triển tâm thần-vận động của trẻ não úng thủy. Tuy nhiên đến nay một số vấn đề như: căn nguyên, đặc điểm lâm sàng của bệnh, biến chứng và hiệu quả lâu dài của phương pháp dẫn lưu não thất-ổ bụng vẫn chưa được làm sáng tỏ. Chính vì những lý do trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Kết quả điều trị phẫu thuật bệnh não úng thủy trẻ em bằng phương pháp dẫn lưu não thất ổ bụng”, nhằm giải quyết hai mục tiêu sau: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh bệnh não úng thuỷ trẻ em tại bệnh viện Nhi Trung ương. 2. Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật não úng thủy trẻ em bằng phương pháp dẫn lưu não thất ổ bụng.