ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, HÌNH ẢNH HỌC Ở BỆNH NHÂN NHỒI MÁU NÃO CẤP TÍNH DIỆN RỘNG CÓ ĐẶT NỘI KHÍ QUẢN

Abstract

Đột quỵ não (theo Tổ chức Y tế Thế giới) là sự khởi phát đột ngột một khiếm khuyết thần kinh khu trú kéo dài trên 24 giờ, có thể gây tử vong và đã loại trừ các nguyên nhân không phải mạch máu não. Mặc dù y học đã có rất nhiều tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị nhưng đột quỵ não vẫn là vấn đề thời sự cấp thiết trên toàn cầu trong đó có Việt Nam. Đột quỵ não là nguyên nhân tử vong đứng hàng thứ ba (sau bệnh lý tim mạch và tất cả các loại ung thư kết hợp lại), tàn phế đứng hàng thứ nhất. Ở các nước có thu nhập cao tỷ lệ tai biến mạch máu não có xu hướng giảm, trong khi đó tỷ lệ này lại tăng ở các nước có thu nhập thấp và trung bình1. Theo thống kê ở Mỹ (2016) mỗi năm số bệnh nhân mắc đột quỵ là khoảng 795.000, nhồi máu não chiếm khoảng 80 - 85%, khoảng 610.000 người bị đột quỵ mới và khoảng 185.000 đột quỵ tái phát, gần 200.000 người tử vong1. Theo Lê Thị Hương và cộng sự nghiên cứu 6167 đối tượng từ 18 tuổi trở lên tại 8 tỉnh thuộc 8 vùng sinh thái Việt Nam năm 2013 – 2014. Kết quả cho thấy tỷ lệ mắc đột quỵ chung là 1,62%2. Các đột quỵ được phân loại chung thành đột quỵ nhồi máu não (chiếm khoảng 80 - 85%) và đột quỵ chảy máu não (chiếm 15 - 20%), việc điều trị hai thể này có nhiều sự khác biệt. Những bệnh nhân nhồi máu não diện rộng thường nặng, có thể kèm theo rối loạn ý thức, mất khả năng bảo vệ đường thở, ùn tắc đờm dãi hoặc có thể bị suy hô hấp do ảnh hưởng trung khu hô hấp, hoặc suy hô hấp do các bệnh lý tim, phổi. Việc đặt nội khí quản cho những bệnh nhân này là cần thiết để hỗ trợ hô hấp nhằm bảo vệ đường thở và đảm bảo cung cấp oxy đầy đủ cho tế bào não. Nếu chỉ định muộn, có thể sẽ giảm khả năng hồi phục do giảm oxy tổ chức, tăng nguy cơ viêm phổi do hít sặc. Mặc dù tỉ lệ bệnh nhân nhồi máu não phải đặt nội khí quản không cao (10-16%) nhưng tiên lượng lại rất xấu3,4. Các bệnh nhân có đặt nội khí quản đều có bệnh cảnh lâm sàng nặng nề, diễn biến phức tạp và tỉ lệ tử vong cao. Các bệnh nhân còn sống phần lớn là có di chứng thần kinh nặng nề, sống phụ thuộc, là gánh nặng cho cá nhân, gia đình và toàn xã hội. Ở Việt Nam đã có nhiều nghiên cứu về các bệnh nhân nhồi máu não nói chung, nhưng vẫn còn ít nghiên cứu về bệnh nhân nhồi máu não cấp tính diện rộng có đặt nội khí quản. Vì vậy, chúng tôi tiến hành đề tài: “Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, hình ảnh học ở bệnh nhân nhồi máu não cấp tính diện rộng có đặt nội khí quản” với hai mục tiêu sau: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng, hình ảnh học ở bệnh nhân nhồi máu não cấp tính diện rộng có đặt nội khí quản. 2. Phân tích một số yếu tố liên quan giữa đặc điểm lâm sàng, hình ảnh học với kết quả điều trị ở bệnh nhân nhồi máu não cấp tính diện rộng có đặt nội khí quản.