ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG SÔNG LIÊN QUAN ĐẾN SỨC KHỎE Ở TRẺ MẮC BASEDOW

Abstract

Basedow là bệnh cường chức năng tuyến giáp kết hợp với bướu phì đại lan tỏa do tự kháng thể kích thích trực tiếp thụ thể tiếp nhận TSH gây tăng sản xuất và giải phóng hormon tuyến giáp trong máu. Bệnh Basedow được đặc trưng bởi tuyến giáp to lan tỏa, tình trạng nhiễm độc hormon giáp trạng, bệnh lý mắt và thâm nhiễm hốc mắt, đôi khi có thâm nhiễm da.1-3 Bệnh Basedow là nguyên nhân phổ biến nhất gây cường giáp ở trẻ em với tỷ lệ mắc bệnh là 0,02%. Ở trẻ em, tỷ lệ mắc bệnh tăng dần theo tuổi, hay gặp nhất ở tuổi vị thành niên từ 11 - 15 tuổi, thường gặp ở trẻ nữ hơn trẻ nam.1,4 Đây là bệnh lý tự miễn, có khuynh hướng mạn tính và hay tái phát. Trong bệnh Basedow, sự gia tăng của các tự kháng thể kháng thụ thể TSH dẫn đến việc sản xuất và giải phóng hormon tuyến giáp quá mức, gây nên biểu hiện nhiễm độc giáp. Nếu không được điều trị, tình trạng cường giáp có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và làm suy giảm chất lượng sống của trẻ mắc Basedow.2,4 Bệnh Basedow thường không tự khỏi, điều trị Basedow là điều cần thiết đối với trẻ em. Hiện nay có ba phương pháp điều trị bệnh Basedow là điều trị nội khoa, điều trị bằng Iod 131 và điều trị ngoại khoa. Trong đó, điều trị nội khoa là phương pháp được ưu tiên hàng đầu ở trẻ em. Khi được điều trị, trẻ có thể khỏi hoàn toàn, song cũng có thể tái phát hoặc suy giáp do tai biến điều trị.2,4,5 Trẻ mắc Basedow thường hạn chế khả năng học tập, vui chơi, sinh hoạt so với trẻ khỏe mạnh do các triệu chứng của bệnh và tác dụng không mong muốn của thuốc điều trị. Một số trẻ tỏ ra bi quan, chán nản vì bệnh tật, vì không theo kịp bạn bè, vì mặc cảm thấy mình là gánh nặng cho gia đình, chất lượng sống giảm sút. Cho đến nay đã có một số nghiên cứu về bệnh Basedow nhưng phần lớn tập trung nghiên cứu về đặc điểm dịch tễ, lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoán và điều trị bệnh mà rất ít nghiên cứu về chất lượng sống của bệnh nhân, các nghiên cứu trên thế giới về chất lượng sống của bệnh nhân Basedow hiện nay chủ yếu trên đối tượng người lớn. Chất lượng sống là một trong các tiêu chí cần hướng tới khi quản lý và điều trị các bệnh lý mạn tính. Hiện nay, trên thế giới việc đánh giá chất lượng sống đối với các bệnh lý mạn tính là một trong những lĩnh vực đang được quan tâm, trong đó có chất lượng sống của trẻ Basedow. Trong các công cụ nghiên cứu chất lượng sống ở trẻ em, thang điểm Pediatric Quality of Life (PedsQLTM 4.0) là công cụ đánh giá đa lĩnh vực đã được xác định tính hiệu quả và độ tin cậy ở trẻ khỏe mạnh và trẻ mắc các bệnh lý mạn tính tại nhiều quốc gia trên thế giới. Tại Việt Nam, chưa có nghiên cứu nào tìm hiểu về chất lượng sống của trẻ mắc Basedow. Việc đánh giá chất lượng sống của trẻ Basedow là cơ sở khoa học giúp đánh giá một cách toàn diện hơn về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, từ đó đưa ra các biện pháp can thiệp, điều trị phù hợp đối với bệnh nhân. Xuất phát từ những lí do trên, đề tài “Đánh giá chất lượng sống liên quan đến sức khỏe ở trẻ mắc Basedow" được tiến hành nhằm thực hiện các mục tiêu sau: 1. Mô tả chất lượng sống liên quan đến sức khỏe của trẻ mắc Basedow từ 8 đến 18 tuổi tại bệnh viện Nội tiết Trung ương. 2. Nhận xét một số yếu tố liên quan đến chất lượng sống của trẻ mắc Basedow.